Chúng tôi đi ngang qua phòng Alfred Inglethorp và Poirot nán lại ở đó khá lâu để xem xét. Chúng tôi ra bằng cánh cửa đó và Poirot khóa cửa phòng lại, cả phòng của bà Inglethorp nữa.
Tôi dẫn ông ta đến thư phòng, theo ý muốn của ông, rồi đích thân đi tìm Dorcas. Nhưng khi tôi trở lại thư phòng với bà ta thì căn phòng bỏ trống.
- Poirot, ông ở đâu? - Tôi kêu lên.
- Tôi đây, anh bạn ạ.
Ông đã ra ngoài bằng cánh cửa sổ lớn và đứng lặng đi mà ngắm những luống hoa với đủ mọi hình dáng.
- Tuyệt vời - ông khẽ nói. Tuyệt vời! Cân xứng làm sao ấy. Hãy nhìn xem, những hình lưỡi liềm này, đường nét rõ ràng của chúng trông thật mát mắt. Và khoảng cách giữa các mặt phẳng cũng hoàn hảo nữa. Tất cả những thứ này đều mới được làm xong, phải không?
- Vâng, tôi cho rằng chúng mới được làm vào lúc trưa hôm qua. Nhưng, hãy đến đây, Dorcas kia rồi.
- Nào, nào... Đừng tước mất của tôi một giây phút đầy thú vị.
- Vâng, nhưng vụ này quan trọng hơn.
- Làm sao anh biết được những bông thu hải đường này lại không quan trọng bằng?
Tôi nhún vai. Quả là vô ích để tranh cãi với ông ta khi ông dùng cái giọng đó.
- Anh không đồng ý... Nào, ta vào hỏi chuyện Dorcas vậy.
Dorcas đứng trong thư phòng, hai tay khoanh trước ngực, mái tóc bạc uốn lượn dưới chiếc mũ trắng. Đó là tuýp người hầu già thuở xưa. Bà đứng trước mặt chúng tôi, trong một thái độ ngờ vực, nhưng Poirot đã đánh ta sự dè dặt của bà. Ông kéo một chiếc ghế cho bà.
- Xin bà hãy ngồi xuống đây.
- Cám ơn ông.
- Bà giúp việc cho bà chủ đã lâu rồi, phải không?
- Mười năm rồi, thưa ông.
- Đó là một thời gian dài và nó chứng tỏ được lòng trung thành phục vụ của bà. Tôi cho rằng bà rất quyến luyến bà chủ, phải không?
- Bà ấy luôn luôn tốt bụng đối với tôi, thưa ông.
- Vậy thì bà sẽ không từ chối trả lời vài câu hỏi. Tôi đặt chúng ra cho bà với sự tán đồng hoàn toàn của ông Cavendish.
- Ồ! Tất nhiên rồi, thưa ông.
- Vậy tôi bắt đầu hỏi bà về những biến cố xảy ra lúc trưa hôm qua. Bà chủ đã cãi nhau, phải không?
- Vâng, thưa ông. Tôi không biết có nên...
Dorcas do dự.
Poirot ném cho bà một cái nhìn sắc.
- Bà Dorcas tốt bụng ạ, tôi cần thiết phải biết tất cả những chi tiết của cuộc cãi vã ấy. Đừng cho rằng bà đã tiết lộ những bí mật của bà chủ. Bà ấy đã chết, và chúng tôi cần phải biết tất cả, nếu như chúng tôi muốn trả thù cho bà ấy. Không có cái gì có thể làm cho bà ấy sống lại được, nhưng chúng tôi hy vọng, nếu như đó là một vụ án mạng, sẽ đem được tên sát nhân ra trước pháp luật.
- Được rồi - Dorcas nói bằng giọng hung hãn - Tôi không nêu tên một ai cả nhưng tôi cho là trong nhà này có một người mà không ai trong chúng tôi có thể chịu đựng nổi. Cái ngày mà hắn ta bước chân vào nhà này lần đầu tiên quả là một ngày đau buồn.
Poirot đợi cho cơn giận của bà ta nguôi bớt, rồi ông lại nói với giọng quan chức:
- Và bây giờ, về vấn đề cuộc cãi vã ấy mà, bà nghe nói đến nó lần đầu tiên vào lúc nào?
- Hôm qua, lúc tôi đi ngang qua hành lang...
- Lúc đó là mấy giờ...
- Tôi không thể nói một cách chính xác được thưa ông, nhưng phải trước lúc dùng trà khá lâu. Có lẽ là mười sáu giờ hay hơn một chút. Như tôi đã nói, tôi đi ngang qua hành lang thì nghe thấy những giọng nói ở ngay đây này, rất to và có vẻ như giận dữ. Tôi không có ý định nghe lén, nhưng thế đấy. Tôi đứng lại. Cửa đóng nhưng bà chủ tôi nói rất to và rất rõ, và tôi nghe rõ những gì bà nói: "Anh đã nói dối tôi và anh đã làm tôi thất vọng". Tôi không nghe thấy câu trả lời của ông Inglethorp. Ông ta nói nhỏ hơn bà ấy nhiều; nhưng bà ta lại bảo: "Sao anh dám cả gan? Tôi đã đùm bọc anh, nuôi anh ăn mặc. Anh phải biết ơn tôi về tất cả. Và anh trả ơn tôi như thế đấy. Bằng cách ném vào mặt tôi sự xấu hổ". Lại một lần nữa tôi không nghe thấy anh ta trả lời gì, nhưng bà ấy tiếp: "Tất cả những gì anh có thể nói với tôi cũng không làm thay đổi gì được. Tôi thấy rõ trách nhiệm của mình. Tôi đã quyết định rồi. Đừng tưởng sự e ngại dư luận và một vụ tai tiếng giữa vợ chồng có thể ngăn cản được tôi đâu". Lúc đó tôi cho rằng họ sắp bước ra và tôi vội vã bỏ đi.
- Bà có chắc bà đã nghe thấy chính giọng của Inglethorp không?
- Ồ! Có chứ, thưa ông. Còn ai vào đây nữa chứ?
- Sau đó thì chuyện gì đã xảy ra?
- Lát sau tôi quay lại hành lang nhưng tất cả đều yên tĩnh. Lúc mười bảy giờ, bà Inglethorp nhấn chuông gọi tôi và bảo tôi đem đến thư phòng cho bà một tách trà, không cần đến bánh ngọt. Trông bà ấy thật thảm hại, nhợt nhạt và rụng rời: "Dorcas, bà bảo tôi, tôi vừa bị một cú sốc lớn". "Tôi lấy làm tiếc cho bà, tôi nói, nhưng bà sẽ khá hơn sau khi đã dùng một tách trà thật nóng". Bà ta cầm trong tay một tờ giấy. Tôi không biết đó có phải là một bức thư không, dù sao thì trên đó có chữ viết, và bà nhìn tờ giấy đó chăm chăm, cứ như bà không tài nào hiểu nổi những gì bà đã đọc thấy ở đó. Bà khẽ nói, như quên mất sự hiện diện của tôi: "Chỉ vào chữ thôi, và tất cả thay đổi". Rồi bà bảo tôi: "Đừng bao giờ đặt lòng tin vào đàn ông, Dorcas ạ. Họ không xứng đáng đâu".
Tôi bước ra và đi lấy cho bà một tách trà thật đậm, và bà cảm ơn tôi, nói thêm rằng bà sẽ khá hơn sau khi uống nó. "Tôi không biết phải làm gì, một vụ tai tiếng giữa vợ chồng là một điều khủng khiếp. Tôi rất muốn làm ngơ cho rồi, nhưng không thể được". Vừa lúc đó bà Cavendish bước vào, và bà chủ vội im bặt.
- Bà ấy còn cầm trên tay bức thư hoặc tờ giấy không?
- Còn, thưa ông.
- Sau đó thì bà ta có thể làm gì với nó nhỉ?
- Tôi không biết, thưa ông, nhưng tôi cho rằng có lẽ bà ấy đã cất nó vào chiếc rương nhỏ màu tím ấy mà.
- Bà ấy thường cất giấy tờ quan trọng ở đấy, phải không?
- Vâng, thưa ông. Mỗi buổi sáng, bà ấy đều xách nó xuống và lại đem nó lên vào mỗi buổi tối.
- Bà có biết bà ấy đã đánh mất chìa khóa vào lúc nào không?
- Bà ta phát hiện việc ấy vào lúc ăn trưa. Bà đã nhờ tôi tìm phụ. Hơn nữa bà đã tỏ ra rất bực bội vì sự mất mát này.
- Nhưng bà ấy còn có một chiếc chìa khóa thứ hai nữa, phải không?
- Ồ, vâng, thưa ông!
Dorcas nhìn Poirot với sự tò mò cực độ, và tôi cũng phải thú nhận rằng tôi cũng vậy. Câu chuyện xoay quanh chiếc chìa khóa mất ấy là thế nào?
Poirot mỉm cười:
- Đừng thắc mắc, bà Dorcas ạ. Nghề nghiệp của tôi đòi hỏi phải biết một số điều. Có phải chiếc chìa khóa mất đây không?
Ông rút từ túi áo ra chiếc chìa khóa tìm thấy trong ổ khóa của chiếc rương, trên lầu, trong phòng người chiếc.
Dorcas mở to mắt.
- Đúng rồi, thưa ông. Đúng nó rồi. Ông tìm thấy nó ở đâu thế? Tôi đã tìm khắp nơi rồi.
- À, đó là vì hôm qua nó không ở cùng chỗ với hôm nay. Bây giờ, để thay đổi vấn đề, bà chủ của bà có chiếc áo nào màu sẫm không?
Dorcas hơi sợ hãi trước câu hỏi bất ngờ ấy.
- Không, thưa ông.
- Bà có chắc không?
- Ồ, chắc chứ, thưa ông.
- Trong nhà này, không ai có chiếc áo màu xanh lục sao?
Dorcas suy nghĩ.
- Cô Cynthia có chiếc áo dạ hội màu lục.
- Xanh nhạt hay xanh đậm?
- Xanh nhạt, thưa ông, bằng lụa mỏng.
- À, đó không phải là cái mà tôi nói. Bà không thấy ai khác có quần áo màu xanh lục sao?
- Không, thưa ông.
Gương mặt Poirot không lộ vẻ gì ông có thất vọng hay không. Ông chỉ bảo:
- Thôi được, hãy để đấy đã và tiếp tục. Bà có lý do gì để tin rằng bà Inglethorp đã dùng thuốc ngủ bằng bột tối qua không?
- Tôi biết rằng tối hôm qua bà ấy không dùng thuốc ngủ, thưa ông.
- Tại sao bà lại chắc chắn chứ?
- Vì chiếc hộp trống trơn. Bà ấy đã dùng liều cuối cùng cách đây hai hôm, và từ đó chưa mua hộp khác.
- Bà hoàn toàn chắc chắn về điều đó chứ?
- Hoàn toàn.
- Thế thì việc đó đã sáng tỏ. Mà này, hôm qua bà chủ có nhờ bà ký tên vào một tờ giấy không?
- Ký tên vào một tờ giấy ư? Không, thưa ông.
- Chiều qua, khi ông Hastings và ông Laurence trở về, hai ông ấy đã trông thấy bà ấy đang viết thư. Tôi cho là bà có thể cho tôi biết tí gì về những người nhận những bức thư đó chứ?
- Tôi e rằng không, thưa ông. Tối qua tôi được nghỉ phép. Nhưng có lẽ Annie có thể cho ông biết đấy, mặc dù cô ta khá cẩu thả. Cô ta đã không dọn cả những tách cà-phê dùng tối hôm qua nữa đấy. Đấy, chuyện xảy ra như thế khi tôi không có mặt để trông chừng mọi việc.
Poirot giơ tay ra.
- Nếu như cô ta đã quên, bà Dorcas ạ, thì xin bà đừng đụng đến. Tôi muốn xem xét chúng.
- Được lắm, thưa ông.
- Tối qua, bà ra ngoài lúc mấy giờ?
- Khoảng mười tám giờ, thưa ông.
- Cám ơn, bà Dorcas, đó là tất cả những gì tôi muốn hỏi bà.
Ông đứng lên và hờ hững tiến đến bên cửa sổ.
- Tôi đã chiêm ngưỡng những luống hoa này đây. À này, ở đây có bao nhiêu người làm vườn thế?
- Bây giờ chỉ có ba người thôi. Trước chiến tranh, khi mà khu đất được chăm sóc đúng như lãnh địa của một vị quý tộc phải được, thì có đến năm người. Ồ! Giá như ông thấy nó vào lúc đó, thưa ông. Quả là tuyệt vời. Nhưng hiện nay thì chỉ có ông lão Manning, cậu William và một người làm vườn nữ mặc quần áo ngắn thôi. Ôi, quả là chúng ta đang sống trong một thời kỳ hãi hùng.
- Thời vàng son sẽ trở lại, bà Dorcas ạ. Ít ra thì chúng ta cũng có thể hy vọng. Bây giờ, hãy gọi Annie hộ tôi.
- Vâng, thưa ông. Cám ơn ông.
* * *- Làm sao ông biết được bà Inglethorp dùng thuốc ngủ bột? - Tôi hết sức tò mò hỏi, trong khi Dorcas bước ra khỏi phòng - Và làm thế nào mà ông đoán được câu chuyện về chiếc chìa khóa bị mất và chiếc chìa khóa thứ hai?
- Từng chuyện một thôi. Về thuốc ngủ bột, tôi đã đoán được nhờ cái này đây.
Ông cho tôi xem một chiếc hộ nhỏ bằng cạc tông, giống như tất cả các hộp mà các dược sĩ dùng để đựng thuốc bột.
- Ông tìm thấy nó ở đâu vậy?
- Trong ngăn kéo bàn phấn, trong phòng bà Inglethorp. Đó là điều thứ sáu của bộ sưu tầm của tôi đó.
- Nhưng tôi cho rằng cái đó không mấy quan trọng, vì liều thuốc cuối cùng được dùng cách đây hai ngày rồi kia mà?
- Có thể là không. Nhưng anh không thấy cái gì lạ trong vẻ bề ngoài của chiếc hộp sao?
Tôi xem xét.
- Không, chẳng có gì lạ cả.
- Hãy nhìn cái nhãn.
Tôi chăm chú đọc: "Dùng một liều khi đi ngủ nếu cần, bà Inglethorp".
- Không, tôi không thấy gì là bất thường cả.
- Cả việc không có một cái tên dược sĩ nào trên đó nữa sao?
- Ồ! - tôi kêu lên - Quả là kỳ lạ.
Tôi rất lấy làm thắc mắc. Nhưng Poirot trấn an tôi bằng cách bảo:
- Tuy vậy, thật là đơn giản. Đừng lo lắng, anh bạn ạ.
Một tiếng chân báo hiệu sự có mặt của Annie, do đó tôi không có thì giờ trả lời.
Annie là một cô gái khỏe và đẹp, bị nung nấu bởi một sự kích thích mạnh, và không lấy làm bực bội vì đã dính líu vào vụ việc.
Poirot đi thẳng vào vấn đề với sự hăng say nghề nghiệp.
- Tôi cho gọi cô, Annie ạ, vì tôi cho rằng cô có thể cho chúng tôi biết điều gì đó về những bức thư bà Inglethorp đã viết chiều qua. Có bao nhiêu bức tất cả? Và cô có thể cho chúng tôi biết chúng được gởi cho ai không?
Annie suy nghĩ.
- Có bốn lá thư, thưa ông. Một cái cho cô Howard, một cái cho ông luật sư Wells. Tôi không nhớ hai cái còn lại. A, phải rồi... một cái cho ông Ross, bán hàng ở Tadminster. Còn cái thứ tư thì tôi không nhớ nữa.
- Hãy nghĩ kỹ đi - Poirot nài nỉ.
Annie cố moi óc một cách vô hiệu.
- Tôi rất tiếc, thưa ông, tôi hoàn toàn quên mất. Có lẽ tôi đã không chú ý đến nó.
- Không sao - Poirot bảo, không để lộ một sự thất vọng nào cả - Tôi muốn hỏi cô một chuyện khác nữa. Trong phòng của bà Inglethorp có cái xoong đựng ca-cao. Có phải tối nào bà ấy cũng dùng thứ đó không?
- Vâng, thưa ông, mỗi buổi tối nó được đem đến phòng cho bà ấy và bà ấy hâm nóng lại trong đêm, khi bà ta muốn uống.
- Đó là cái gì thế? Ca-cao thôi ư?
- Vâng, thưa ông, pha với sữa, một muỗng đường và hai muỗng rượu rum.
- Ai đem đến cho bà ấy?
- Tôi, thưa ông.
- Luôn luôn ư?
- Vâng, thưa ông.
- Vào giờ nào?
- Thường là vào lúc tôi đi kéo màn cửa.
- Cô đem thẳng từ nhà bếp lên ư?
- Không, thưa ông. Ông hiểu cho, trên bếp ga không có nhiều chỗ do đó bà nấu bếp pha sớm, trước khi đặt rau lên luộc cho bữa tối. Tôi có thói quen đem nó lên để trên chiếc bàn gần cửa phục vụ. Tôi chỉ đem đến phòng bà chủ sau đó thôi.
- Cửa phục vụ nằm bên cánh trái, phải không?
- Vâng, thưa ông.
- Tối qua, cô đem lên lúc mấy giờ?
- Khoảng mười chín giờ mười lăm, có lẽ vậy, thưa ông.
- Và khi nào thì cô đem vào phòng bà Inglethorp?
- Khi tôi lên làm giường, thưa ông. Khoảng hai mươi giờ. Bà Inglethorp đã lên đi nằm trước khi tôi làm xong.
- Vậy giữa mười chín giờ mười lăm và hai mươi giờ thì ca-cao được đặt trên bàn, bên cánh trái, phải không?
- Vâng, thưa ông.
Annie càng lúc càng đỏ mặt, và cô bỗng kêu lên:
- Và nếu như trong đó có muối thì đó không phải là lỗi tại tôi, thưa ông. Tôi không bao giờ cho muối vào đó.
- Điều gì khiến cô nghĩ rằng trong ca-cao có muối chứ? - Poirot hỏi.
- Tôi thấy có trên chiếc khay, thưa ông.
- Cô nhìn thấy có muối trên khay ư?
- Vâng, giống như muối bọt dùng ở nhà bếp vậy. Tôi không thấy có khi đem khay lên, nhưng khi tôi đến lấy để đem vào phòng bà chủ thì tôi thấy có. Lẽ ra tôi phải đem ca-cao trở xuống và bảo bà nấu bếp pha cái mới. Nhưng tôi đang vội, vì bà Dorcas nghỉ phép, và tôi tự nhủ có lẽ ca-cao vẫn ngon, còn muối chỉ rơi trên khay mà thôi. Thế là tôi đã lau đi và đem chiếc khay vào phòng bà chủ.
Tôi phải cố lắm mới che giấu được sự nóng nảy của mình. Vô tình, Annie đã cung cấp cho chúng tôi một dấu vết thực sự quan trọng. Cô ấy sẽ ngạc nhiên biết mấy nếu biết được rằng muối bọt dùng ở nhà bếp của cô chính là chất Strychnin, một trong những thứ độc dược mạnh nhất mà người ta được biết. Tôi cảm phục sự điềm tĩnh của Poirot. Sự tự chủ của ông thật đáng ngạc nhiên. Tôi nóng lòng chờ đợi câu hỏi tiếp theo, nhưng nó làm tôi thất vọng.
- Khi cô bước vào phòng bà Inglethorp, cánh cửa dẫn sang phòng cô Cynthia có cài then hay không?
- Ồ! Có chứ, thưa ông. Nó luôn luôn như thế. Nó chả bao giờ được mở ra cả.
- Còn cánh cửa dẫn sang phòng ông Inglethorp? Cô có nhận thấy nó cũng được khóa hay không?
Annie do dự.
- Tôi không biết nữa, thưa ông. Cửa đóng, nhưng tôi không thể quả quyết nó có được khóa trái hay không.
- Khi cô bước ra khỏi phòng, bà Inglethorp có khóa cửa lại sau lưng cô không?
- Không, thưa ông, lúc đó thì không. Nhưng có lẽ sau đó bà ta đã khóa lại. Bà ta thường khóa cửa buổi tối. Ít ra thì cũng cánh cửa ăn thông ra hành lang.
- Cô có để ý đến một vết sáp dưới đất, khi cô dọn phòng hôm qua không?
- Một vết sáp ư? Ồ, không, thưa ông. Bà Inglethorp không dùng nến, mà chỉ có một chiếc đèn ngủ thôi.
- Thế cô cho rằng nếu có vết sáp trên tấm thảm thì cô đã nhận thấy ư?
- Phải, thưa ông, và tôi đã xóa đi bằng một tờ giấy thấm và một chiếc bàn ủi nóng.
Lúc đó, Poirot đặt lại câu hỏi đã đặt cho Dorcas.
- Bà chủ có bao giờ có chiếc áo màu xanh lục không?
- Không, thưa ông.
- Hay là một chiếc áo khoác, một chiếc áo choàng, hoặc... người ta gọi đó là cái gì nhỉ - một chiếc áo vét thể thao?
- Không có cái nào màu xanh cả, thưa ông?
- Và không ai trong nhà có quần áo màu xanh sao?
- Không, thưa ông.
- Cô có chắc không?
- Hoàn toàn.
- Thôi được. Đó là tất cả những gì tôi cần. Cám ơn cô nhiều.
Annie bỏ đi với một tiếng cười ngắn. Ngay lập tức, sự nóng nảy đè nén trong tôi bộc phát ra.
- Poirot - tôi kêu lên - tôi khen ông đấy. Đó là một khám phá lớn.
- Cái nào?
- Chính trong ca-cao mới có chất độc chứ không phải trong cà-phê. Điều đó giải thích tất cả. Tất nhiên rồi, thuốc độc không có công hiệu trước buổi sáng, vì ca-cao chỉ được uống vào lúc nửa đêm mà thôi.
- Thế ra, Hastings ạ, anh cho rằng ca-cao - hãy nhớ kỹ những gì tôi nói đây - ca-cao có chứa chất Strychnin sao?
- Dĩ nhiên, nếu không thí chất muối rơi vãi trên khay có thể là cái gì mới được chứ?
- Chất muối! - Poirot lạnh lùng lập lại.
Tôi nhún vai. Thật là vô ích, nếu muốn tranh cãi với ông ta khi ông ta sắp sửa dùng cái giọng ấy. Ý nghĩ thoáng qua đầu tôi, và đây không phải là lần đầu tiên, rằng Poirot đáng thương đã già mất rồi.
Và tôi tự nhủ với riêng mình, ông ta thật sung sướng khi có một người cộng tác với đầu óc nhanh nhẹn hơn trong việc này.
Poirot nhìn tôi với vẻ thản nhiên và thích thú.
- Anh không được mấy hài lòng về tôi, phải không anh bạn?
- Ông Poirot thân mến ạ - tôi lạnh lùng đáp - tôi không phải là người chỉ huy ông đâu. Ông có quyền có quan điểm của mình, cũng như tôi có cái của tôi.
- Một tinh thần đáng phục - Poirot nhận xét và đứng bật dậy - Thế đấy, tôi đã xong việc với căn phòng này rồi. À này, chiếc bàn giấy nhỏ kiểu Mỹ trong góc kia của ai vậy?
- Của ông Inglethorp.
- À!
Ông thử mở ra.
- Khóa mất rồi. Nhưng có lẽ một trong những chiếc chìa khóa của bà Inglethorp có thể mở được chăng?
Ông thử nhiều cái, xoay xoay một cách điêu luyện và cuối cùng ông kêu lên đắc thắng.
- Đây rồi - ông nói - không phải đúng chìa của nó nhưng vẫn có thể mở được.
Ông bỏ qua phía bên trên bàn giấy và liếc nhìn những tờ giấy sắp đặt gọn gàng. Trước sự ngạc nhiên của tôi, ông không thèm xem đến chúng, chỉ gật gù nhận xét.
- Cái ông Inglethorp quả là một người đàn ông ngăn nắp.
Và, đối với Poirot, thì sự ngăn nắp, đó là một lời khen lớn nhất. Lúc đó tôi hiểu ra rằng ông bạn của tôi không còn như trước nữa, khi mà lời nói tiếp theo của ông không ăn nhập vào đâu cả.
- Không có tem trong bàn giấy của ông ấy, nhưng rất có thể có, phải không nào? Có thể có đấy. Phải... (ông nhìn quanh phòng) thư phòng này không còn cho chúng ta điều gì nữa. Không có kết quả gì mấy, ngoại trừ cái này.
- Ông rút từ túi áo ra một chiếc phong bì dán kín và ném cho tôi. Đó là một tái hiện lạ lùng. Một chiếc phong bì cũ kỹ tầm thường, rất bẩn, trên có có viết vài chữ như vô tình. Đây là một bản sao.