Thoạt tiên Jonas không thấy gì bất thường cả. Cậu chỉ cảm thấy đôi tay ông lão chạm nhẹ vào lưng mình.
Cậu có cảm giác thư giãn và thở đều. Căn phòng tĩnh lặng tuyệt đối, và trong một lát Jonas đã sợ rằng, ngay trong ngày tập huấn đầu tiên, cậu có thể sẽ tự bêu xấu mình vì ngủ quên.
Rồi cậu rùng mình. Cậu nhận thấy đôi bàn tay đang chạm vào mình chợt trở nên lạnh cóng. Cùng lúc đó, khi hít vào, cậu thấy không khí thay đổi, và ngay chính hơi thở đã thành ra lạnh. Cậu liếm môi, và khi làm thế, lưỡi cậu chạm phải luồng khí đột ngột tê cóng.
Thật đáng kinh ngạc, nhưng lúc này cậu không hề cảm thấy sợ hãi. Cơ thể cậu tràn đầy năng lượng, và cậu lại hít thở, cảm nhận rất rõ luồng khí giá buốt đang chui vào. Lúc này cũng vậy, cậu có thể cảm thấy luồng khí lạnh đang cuộn xoáy quanh toàn bộ cơ thể. Cậu thấy nó thổi vào tay mình đang đặt dọc toàn thân, và trên phía lưng.
Bàn tay người kia đặt trên lưng dường như đã biến mất.
Giờ cậu bắt đầu nhận thức được một cảm giác hoàn toàn mới: bị châm kim? Không phải, vì nó rất êm và không đau đớn. Những cảm giác rất nhỏ, lạnh, nhẹ như tơ rãi khắp cơ thể và mặt cậu. Cậu lại thè lưỡi, và đón một trong những chấm lạnh trên đó. Nó ngay lập tức biến mất khỏi cảm giác của cậu, nhưng cậu lại đón cái khác, và cái khác nữa. Cảm giác này làm cậu mỉm cười.
Một phần ý thức của cậu biết rằng mình vẫn đang nằm đó, trên giường, trong căn phòng Nhà Chái. Nhưng một nửa khác lại tách lìa ra đang ngổi thẳng dậy, và phía dưới mình, cậu cảm thấy không phải là tấm vải phủ giường mềm mại, mà là một bề mặt phẳng và cứng. Tay cậu giờ đây đang nắm (dù cùng lúc đó, chúng vẫn nằm im bên cậu) một sợi chão thô nhám và ẩm ướt.
Và cậu có thể nhìn, dù mắt vẫn nhắm. Cậu có thể thấy một dòng xoáy tinh thể sáng loáng trong không khí quanh mình, và cậu có thể thấy chúng tụ trên mu bàn tay mình, như lớp lông mao lạnh vậy.
Cậu có thể nhìn thấy cả hơi thở của mình.
Xa xa, xuyên qua vòng xoáy của cái mà giờ đây, bằng một cách nào đó, Jonas hiểu vọng rằng đó là thứ ông lão đã nói đến – tuyết – cậu có thể nhìn ra xa và xuống bên dưới một khoảng rất lớn. Cậu đang ở một nơi khá cao. Mặt đất trải đầy thứ tuyết xốp mềm, nhưng cậu lại đang ngồi lên vật cứng và phẳng đặt ngay phía trên nó.
Xe trượt tuyết, cậu chợt hiểu ra. Cậu đang ngồi trên một thứ được gọi là xe trượt tuyết. Và bản thân chiếc xe trượt dường như đang thăng bằng trên đỉnh một mô đất trải dài nhô lên từ chính mảnh đất cậu đang ở. Ngay khi cậu nghĩ đến từ “mô đất”, ý thức mới của cậu chỉnh lại đó là đồi.
Rồi chiếc xe trượt chở Jonas bắt đầu băng qua cơn mưa tuyết, và lập tức cậu hiểu rằng giờ đây cậu đang xuống dốc. Không có tiếng nói nào để giải thích, mà chính trải nghiệm đang có đã tự giải thích cho cậu.
Mặt cậu băng qua luồng khí giá lạnh khi cậu bắt đầu lao xuống, đi qua thứ vật chất gọi là tuyết trên loại xe có tên là xe trượt tuyết, và nó đang tiến tới phía trước trên cái mà giờ đây cậu biết chắc là những thanh trượt.
Nhận thức được toàn bộ những thứ đó trong lúc lao nhanh xuống dốc, cậu tự do tận hưởng niềm vui sướng đến nghẹt thở đang tràn ngập bản thân: tốc độ, không khí lạnh và trong, sự im lặng tuyệt đối, cảm giác cân bằng, hưng phấn và thanh thản.
Rồi khi độ dốc của con đường giảm xuống, khi mô đất – đồi – phẳng lại ở gần cuối dốc, chiếc xe trượt chuyển động chậm lại. Lúc này, tuyết đã dồn đống xung quanh, và cậu phải tự đẩy nó đi, không muốn chuyến đi thú vị này kết thúc.
Cuối cùng tuyết dồn ứ quá nhiều so với đôi thanh trượt mỏng của chiếc xe, và cậu buộc phải dừng lại. Cậu ngồi đó một lúc, thở hổn hển, nắm cuộn thừng trong đôi tay lạnh cóng. Cậu ngập ngừng mở mắt – không phải đôi mắt tuyết-đồi-xe trượt, vì chúng vẫn mở trong suốt chuyến đi kì lạ. Cậu mở đôi mắt thật, và thấy mình vẫn nằm trên giường, thấy cậu không hề chuyển động.
Ông già, vẫn ngồi cạnh giường, đang quan sát cậu: “Cậu thấy thế nào?” Ông nói.
Jonas ngồi dậy và cố trả lời thành thật. “Rất ngạc nhiên ạ,” cậu nói sau một lúc.
Ông già lấy ống tay áo lau trán. “Phù,” ông thốt lên. “Mệt thật. Mà cậu biết đấy, chỉ mới truyền mỗi ký ức nhỏ xíu đó cho cậu – ta nghĩ nó chỉ làm ta nhẹ đi một chút.”
“Ý ngài là – ngài nói cháu có thể đặt câu hỏi đúng không?”
Người đàn ông gật đầu, khích lệ câu hỏi của cậu.
“Ý ngài là bây giờ ngài không còn có ký ức về nó – về chuyến đi trên xe trượt tuyết ấy nữa sao?” “Đúng vậy. Cũng bớt đi chút gánh nặng lên cái thân già này.”
“Nhưng nó thú vị đến thế cơ mà? Và giờ ngài không còn có nó nữa? Cháu đã cướp nó của ngài!”
Nhưng ông lại cười lớn. “Tất cả những gì ta cho cậu chỉ là một chuyến đi, trên một chiếc xe trượt tuyết, trong một đợt tuyết, trong một ngọn đồi. Ta có cả triệu cái như thế trong ký ức của mình. Ta có thể lần lượt truyền cho cậu, cả nghìn lần, và sẽ vẫn còn nữa.”
“Ngài đang nói là cháu – tức chúng ta – có thể làm lại lần nữa?” Jonas nói. “Cháu muốn thế lắm. Cháu nghĩ mình có thể lái nó, bằng cách kéo sợi thừng. Lần này cháu chưa kịp thử vì nó quá mới mẻ.”
Ông già cười phá lên, lắc đầu: “Có lẽ để hôm khác, coi như phần thưởng. Còn hôm nay thì thật sự không có thời gian để chơi đâu. Ta chỉ muốn bắt đầu bằng cách chỉ cho cậu thấy nó diễn ra thế nào?”
“Giờ thì,” ông nói, lại khoác cái vẻ công việc vào, “nằm trở lại đi. Ta muốn…”
Jonas làm theo. Cậu rất háo hức nhận bất cứ trải nghiệm nào sắp tới. Nhưng cậu đột nhiên có rất nhiều thắc mắc.
“Sao giờ đây chúng ta không tuyết, xe trượt và đồi nữa?” Cậu hỏi. “Và trong quá khứ, chúng ta đã có khi nào? Bố mẹ cháu có xe trượt khi họ còn trẻ không? Cả ngài nữa?”
Ông già nhún vai và cười một tiếng ngắn. “Không”, ông trả lời. “Đó là một ký ức rất xa xôi. Đó là lý do vì sao truyền nó đi làm ta rất mệt – ta phải lôi nó lên từ rất nhiều thế hệ trước. Nó được truyền cho ta khi ta là một Người Tiếp nhận mới, và Người Tiếp nhận tiền nhiệm cũng phải kéo nó qua một thời gian dài.” “Nhưng chuyện gì đã xảy ra với những thứ đó? Tuyết, và những thứ còn lại?”
“Sự Điều chỉnh Khí hậu. Tuyết làm thực phẩm khó phát triển, giới hạn thời gian dành cho nông nghiệp. Và thời tiết bất ổn đôi khi khiến việc chuyên chở gần như tê liệt. Đó không phải một điều có lợi, nên đã bị từ bỏ khi chúng ta tiến đến Thời kì Đồng nhất.”
“Và cả những ngọn đồi nữa,” ông nói thêm. “Chúng khiến lưu thông hàng hóa trở nên khó khăn, làm giảm đốc độ của những chiếc xe tải, xe buýt. Vì vậy…” ông phẩy tay, như thể một cử chỉ có thể làm biến mất những ngọn đồi. “Thời kì Đồng nhất,” ông kết luận.
Jonas nhăn mặt, “Cháu ước chúng ta vẫn còn những thứ đó. Thỉnh thoảng thôi cũng được.” Ông già mỉm cười. “Ta cũng vậy,” ông nói. “Nhưng chúng ta không có quyền lựa chọn.” “Nhưng thưa ngài,” Jonas đề xuất, “vì ngài đó rất nhiều quyền lực…”
Người đàn ông chữa lại, “Vinh dự”, ông nói nghiêm trang. “Ta có vinh dự rất lớn. Cậu cũng sẽ như vậy. Nhưng cậu sẽ hiểu rằng điều đó không giống với quyền lực.
“Giờ thì nằm yên nào. Vì chúng ta đã nói đến chủ đề khí hậu, nên ta sẽ cho cậu một thứ khác. Và lần này ta sẽ không nói tên nó, vì ta muốn kiểm tra sự tiếp nhận. Cậu sẽ phải nhận thức được cái tên dù không được nói trước. Ta đã để lộ tên của tuyết, xe trượt, xuống dốc và thanh trượt khi nói trước với cậu.” Không cần nhắc nhở, Jonas lại nhắm mắt. Cậu lại cảm thấy đôi bàn tay trên lưng mình. Cậu chờ đợi. Lần này những cảm giác đến nhanh hơn. Đôi tay không còn trở lạnh nữa, mà thay vào đó, cậu bắt đầu thấy ấm trên cơ thể. Chúng có một chút ẩm. Hơi ấm trải ra, lan khắp qua đôi vai cậu, lên cổ, tràn về phía mặt. Cậu cũng có thể thấy nó qua những phần có quần áo: một cảm giác dễ chịu tràn ngập; và lần này khi cậu liếm môi, không khí khá nóng và đặc.
Cậu không chuyển động. Không có cái xe trượt nào cả. Tư thế của cậu không hề thay đổi. Cậu chỉ đơn thuần là ở nơi nào đó một mình, ngoài trời, đang nằm xuống, và hơi ẩm phả tới từ rất xa trên cao. Lần này không hưng phấn bằng chuyến đi xuyên màn tuyết; nhưng lại rất êm ái và thoải mái.
Đột nhiên cậu nhận thức được từ miêu tả nó: ánh nắng. Cậu nhận thức được rằng nó đến từ bầu trời. Rồi mọi thứ kết thúc.
“Ánh nắng,” cậu mở bừng mắt và nói to.
“Tốt. Cậu đã tìm được từ đó. Điều đó sẽ làm công việc của ta nhàn hạ hơn. Không phải giải thích quá nhiều.”
“Và nó đến từ bầu trời.”
“Chính xác,” ông lão nói. “Đó là cách nó đã từng diễn ra.”
“Trước Thời kì Đồng nhất. Trước sự Điều chỉnh Khí hậu,” Jonas thêm.
Người đàn ông cười lớn. “Cậu tiếp thu tốt lắm, và học rất nhanh. Ta rất hài lòng về cậu. Ta nghĩ hôm nay đến đây là đủ rồi. Chúng ta có một khởi đầu tốt đẹp đấy.”
Nhưng Jonas vẫn còn một thắc mắc. “Thưa ngài,” cậu nói, “Trưởng lão nói với cháu – nói với tất cả mọi người – và ngài cũng nói với cháu, rằng công việc này sẽ rất đau đớn. Nên cháu đã hơi sợ. Nhưng nó chẳng đau đớn gì cả. Cháu thật sự thích lắm,” cậu nhìn ông lão vẻ dò hỏi.
Ông ta thở dài. “Chỉ vì ta khởi đầu bằng những ký ức thú vị thôi. Thất bại lần trước đã giúp ta hiểu phải làm như vậy.” Ông hít thở sâu vài lần rồi nói, “Jonas, nó sẽ rất đau đớn. Nhưng giờ thì chưa cần thiết.” “Cháu gan dạ lắm, thật mà.” Jonas ngồi hơi thẳng người lên.
Ông lão nhìn cậu một lúc rồi mỉm cười. “Ta thấy,” ông nói. “Chà, vì cậu đã hỏi – ta nghĩ ta vẫn còn đủ năng lượng cho một lần truyền nữa.”
“Nằm xuống lần nữa nào. Đây sẽ là lần cuối trong ngày hôm nay.”
Jonas háo hức nghe theo. Cậu nhắm mắt chờ đợi, và lại cảm thấy đôi bàn tay trên lưng mình, rồi cậu lại thấy hơi ấm, thấy ánh nắng, đến từ bầu trời của ý thức thứ hai vẫn còn mới mẻ với cậu. Lần này, khi nằm phơi mình trong hơi ấm ký diệu, cậu cảm nhận được thời gian trôi qua, bản thể gốc của cậu hiểu rằng mới chỉ qua được một hoặc hai phút; nhưng bản thể kia, bản thể tiếp nhận ký ức, lại cảm thấy hàng giờ đã trôi qua dưới ánh nắng. Da cậu bắt đầu đau nhói. Không chịu được, cậu cử động, gập một cánh tay, và thấy đau buốt ở khớp khuỷu tay. “Á,” cậu hét lên, dịch người một chút trên giường, “Aaaa,” cậu kêu, nhăn nhó vì cú xê dịch, thậm chí mở mồm để nói cũng khiến cậu đau.
Cậu biết một từ diễn tả điều này, nhưng cơn đau làm cậu không thể bắt lấy nó.
Rồi nó kết thúc. Cậu mở mắt, nhăn nhó vẻ khó chịu. “Đau quá,” cậu nói với ông già, “và cháu không tìm được từ chỉ nó.”
“Đó là cháy nắng,” ông lão nói.
“Đau thật đấy,” Jonas nói, “nhưng cháu rất mừng vì ngài đã truyền nó cho cháu. Rất thú vị. Và giờ cháu đã hiểu hơn vì sao mọi người lại nói việc này sẽ gây đau đớn.”
Người đàn ông đáp lại. Ông ngồi im trong một giây. Cuối cùng ông lên tiếng, “Giờ thì dậy đi nào. Đến giờ về rồi đấy.”
Cả hai cùng bước ra giữa phòng. Jonas mặc áo trùm vào. “Tạm biệt ngài,” cậu nói. “Cảm ơn về ngày đầu tiên.”
Ông già gật đầu với cậu. Trông có vẻ kiệt quệ, và hơi buồn nữa.
“Thưa ngài?” Jonas e dè nói.
“Gì vậy? Cậu có thắc mắc à?”
“Chỉ là cháu không biết tên ngài. Cháu đã nghĩ ngài là Người Tiếp nhận, nhưng ngài nói từ giờ cháu là Người Tiếp nhận. Nên cháu không biết phải gọi ngài thế nào.”
Ông già ngồi lại vào chiếc ghế đệm mềm mại. Ông xoay vai như thể làm tan cơn đau nhức nào đó. Trông ông mệt mỏi khủng khiếp.
“Hãy gọi ta là Người Truyền thụ,” ông nói với Jonas.