Sáng hôm sau, lúc gần mười giờ, tôi đến phòng công tố hội họp với Webster, Pemberton và trung uý Henderson. Giấy tờ văn kiện trải ra trước mặt lão biện lý.
- Chào Bowman, ngủ ngon chứ?
Tôi liếc mắt lạnh lùng nhìn hai tay cảnh sát về ngồi xuống ghế, biến chuyển gấp gáp như thế này tôi hy vọng sẽ xong việc và đi nghỉ sớm, khỏe ngay!
Henderson chen vào:
- Trong lúc chờ đợi mọi việc êm thấm, xin ông ráng mở to mắt đề phòng cho kỹ. Chúng tôi chưa tìm được tên Peter ẩn trú nơi nào.
Webster quay sang Pemberton, hỏi:
- Chúng ta đã biết gì về tông tích tên ấy?
Viên cảnh sát trưởng trả lời:
- Theo nhân dạng mà Bowman đã tả thì đó là một kẻ rất nguy hiểm có tên thật là Peter Ardent. Hắn có cả một hồ sơ lý lịch chồng chất tội phạm: ăn cắp xe hơi, tấn công người hung khí, mang vũ khí bất hợp pháp v.v… Hắn đã ngồi tù bốn năm trước chiến tranh và hai năm sau chiến tranh. Chúng tôi mất tông tích hắn từ 1946.
Webster nói:
- Nói một cách khác, không dễ gì bắt được hắn. Chắc là hắn đã gây cơ sở rất nhiều trong đám giang hồ hạ cấp. Bây giờ trước tình cảnh có thể lên ghế điện nhất định là hắn quyết chống cự đến tận cùng.
Pemberton gật đầu.
- Tôi đã loan báo khắp nơi về hình ảnh của hắn, với chi tiết là hắn có vũ khí trong mình.
Webster hỏi:
- Theo ý các ông, chúng ta phải mất bao lâu nữa mới tìm ra hắn?
Viên cảnh sát trưởng nhún vai.
- Tất cả nhân viên chúng ta đều được báo động và chúng tôi đang kiểm tra những nơi mà hắn có thể ẩn trốn. Cũng đã kiểm soát các nhà ga, phi trường và các hãng xưởng xa hàng liên tỉnh. Bây giờ chỉ còn chờ hắn ló đầu ra là ta chộp.
Webster ho lên một tiếng và nói:
- Như vậy là về phần các ông, các ông đã làm việc tận lực rồi. Bây giờ chúng ta hãy nhìn xét theo một hướng khác xem sao. Tất cả những gì chúng ta thu thập được đến nay chỉ là một mớ hỗn độn sự kiện không đầu không đuôi gì cả. Vậy thì tôi tưởng tốt nhất là ta nên trở lại từ đầu… - Lão quay sang tôi - Chúng tôi lắng nghe đây, Bowman.
Tôi bắt đầu câu chuyện từ lúc bác sĩ Cole đến văn phòng nhưng không nhắc tới Helen. Tôi chỉ nói là ông ta đến thuê tôi bảo vệ ông ta mà không chịu cho tôi biết rõ duyên cớ ông ta bị đe doạ. Phần sau đó tôi nói hết, trừ hai việc: Lần bà Cole âm mưu quyến rũ tôi, và việc khám phá ra bức hình nằm trong tay thân chủ quá cố của tôi. Việc thứ nhất là riêng của tôi. Còn bức hình, tôi có linh cảm rằng nó chứa cơ sở của những điều rối rắm có thể sinh ra cho những nhân vật cho tới lúc này chưa dính dấp tới vụ việc. Nếu tránh được phiền phức cho họ thì hay vô cùng.
Khi tôi kể xong, mọi người đều im lặng một lúc lâu. Lão biện lý lấy mắt kính ra lau, nét mặt âu lo. Pemberton nhai đi nhai lại mãi điếu xì gà tắt ngấm, đầu thu giữa hai vai, mắt lim dim. Henderson thì như bị thu hút bởi đôi mũi giày mà anh ta cứ ngắm mãi.
Cuối cùng Webster đeo mắt kính lên, ép hai tay vào thái dương rồi rút điếu thuốc trong gói để trước mặt. Nhưng lão lại không mồi lửa mà cứ gõ gõ mãi trên móng tay cái.
Tôi nhìn sững qua hết cả ba người rồi nói:
- Này trong ba vị, ai là người cho tôi bịa chuyện?
Lão biện lý đưa điếu thuốc lên môi ngậm, lấy bật lửa ra rồi vẫn chưa mồi thuốc mà cứ mân mê nó trong tay. Henderson quay chân tréo theo hướng khác. Pemberton đứng dậy dụi mẩu xì gà vào cái gạt tàn của Webster rồi quay sang tôi, nói:
- Này Bowman, vậy chính ông công nhận trước tiên rằng câu chuyện của ông thật kỳ quái. Ta hãy tóm tắt xem nào. Đầu tiên, một người mà ông không biết ất giáp gì cả đến tìm ông, cũng không hẹn trước nữa, để nói huỵch toẹt rằng mạng sống của hắn như mành chỉ treo chuông. Thứ hai, hắn ta không chịu cho biết mối nguy hiểm đe doạ đó là cái gì. Thứ ba, anh đi đến cửa sổ và chợt bắt gặp một thám tử tư có danh tiếng mờ ám đang rình rập thân chủ ông.
Thứ tư một tên tội phạm hạng bét là Connolly bỗng dưng lạ đến bảo ông nên bỏ cuộc không thì sẽ gặp nguy hiểm.
Lão ta ngừng lời và lấy khăn xì mũi. Webster đốt điếu thuốc. Henderson ngừng ngắm mũi giày và bắt đầu xoa xoa đôi tay. Pemberton nói tiếp:
- Sau đó ông gọi điện tới Cole và nghi ngờ người nữ phụ tá của ông ta nghe lén điện thoại ông chủ. Lại sau nữa ông đến thăm bà Cole, con người chẳng biết gì về việc của ông chồng, và trên đường về ông bị một tên sát nhân vô hình bắn sẻ. Trở về nhà ông thấy Connolly nằm chết trong phòng tắm nhà ông, đến khi cảnh sát hỏi ông chối không biết gì hết! Ngay sáng hôm sau ông tìm cách đánh lạc hướng nhân viên cảnh sát được ông biện lý sai bảo vệ ông, và ông gặp bác sĩ Cole trong một quán Snack. Thân chủ ông lại nói về mối nguy hiểm đe doạ ông ấy nhưng lại cũng vẫn không chịu nói lý do, rồi cuối cùng báo cho ông biết ý định của ông ta muốn rời khỏi thành phố.
Lão ta lại dừng lại lần nữa và nhìn tôi trừng trừng. Tôi liếc mắt thấy Webster đang vẽ ngoằn ngoèo trên lốc giấy. Pemberton tiếp:
- Cuối cùng, ông tìm được cách đánh lạc hướng cái bóng của ông để đến nhà Joe và gặp hắn ta lên cơn đau tim. Anh đi tìm nước cho hắn uống thuốc và lúc quay trở lại thì thấy hắn ta đã bị ai đập chết.
Lão ta ngừng lại lần nữa để rót nước uống liền một hơi và quay sang Webster.
- Xin lỗi là đã lập lại câu chuyện của Bowman nhưng theo tôi phải làm như thế mới thấy nổi bật tất cả những điều vô lý của nó. Chẳng sao, tôi cũng sắp nói hết rồi. - Lão nói tiếp với tôi. - Ông biện lý dẫn ông tới nhà Joe và anh lại cũng bảo rằng không biết gì về hắn. Rồi ông đi tới nhà Moran và bất ngờ gặp một tên Peter doạ giết ông nhưng ông chỉ thoát được bằng cách dùng Moran như cái mộc đỡ đạn…
Tôi hơi nhỏm mình dậy quắc mắt nhìn khiến lão ta im bặt. Webster giơ tay ngăn.
- Khoan đã, Bowman! Bây giờ không phải là lúc mất bình tĩnh. Tôi tin chắc là ông cảnh sát trưởng không có ý gì hạ nhục anh. Đó chỉ là một cách thức trình bày mà thôi…
- Nói tiếp đi, Pemberton.
Henderson như thoát ra sự sững sờ nên ngước lên nhìn viên thượng cấp trực tiếp của mình.
Pemberton thọc tay vào túi áo, đứng nhón gót người trong thăng bằng và nói tiếp:
- Không chỉ như vậy thôi đâu, ông lại đứng rình trước nhà của Cole và có thể nói là chứng kiến ông ta bị ám sát ngay trước mắt ông. Chỉ đến lúc đó chỉ đến lúc thân chủ của ông đi về bên kia thế giới ông mới nhớ ra rằng còn có cơ quan cảnh sát trên đời này và ông mới thi hành bổn phận công dân của mình. - Lão ta quay sang Webster lần nữa. - Đó tôi hiểu sự việc là như thế đó. Nếu tôi có hiểu sai lầm thì xin cho biết. Nhưng theo tôi thì tôi tưởng đã tóm lược hết những điều mà ông Bowman cho chúng ta hay rồi. Nếu cần có ý kiến riêng thì xin nói rằng tôi coi đây như một kịch bản Hollywood đem ra dựng được một cuốn phim hạng B đấy.
Giọng tôi khàn đục hẳn đi.
- A vậy ra ông cho tôi là một thằng láo khoét hạng nặng. Chỉ thiếu có điều ông kết tội tôi giết thân chủ của tôi nữa mà thôi!
Lão biện lý bình tĩnh khoanh tay sau gáy.
- Không ai kết tội anh nói dối cả. Nhưng anh nên nhớ câu thề bồi của nhân chứng trước toà án: “Tôi xin thề nói sự thật, tất cả sự thật và chỉ là sự thật mà thôi". Tôi tin, và quý vị có mặt ở đây cũng đồng ý với tôi là anh đã nói sự thật và chỉ là sự thật mà thôi, nhưng… - Lão chỏm mình tới trước, đặt tay trên bàn. -… tôi e rằng anh không nói hết sự thật.
Trong câu chuyện của anh có nhiều lỗ hổng khiến tôi không thể nào phản bác ý của ông cảnh sát trưởng được.
Pemberton nói với giọng dàn hoà:
- Bowman, ông thấy không? Tôi không tố cáo ông sơ ý. Rất có thể là cả cảnh sát cũng không thể nào ngăn trở được vụ giết người thứ tư đó, tuy nhiên nếu ông báo cho cảnh sát biết được vụ việc rối bòng bong này thì chúng tôi có thể canh chừng ngôi nhà đó và chặn bắt ông bạn Peter được rồi. Tôi nghi ngờ là ông giấu chúng tôi vì ông đã nhiều lần giấu rồi. Và bây giờ nếu tôi muốn ông kể lại đầy đủ câu chuyện thì không phải vì chúng tôi muốn xía mũi vào việc làm ăn của ông, mà vì e rằng lối cứng đầu của ông sẽ dẫn đến những rắc rối mới, có thể cả những sinh mạng mới nữa. Trong trường hợp đó thì chẳng ai giữa chúng ta, từ ông cho đến ông biện lý đến chúng tôi, không ai muốn cả.
Webster thốt ra một hơi thở dài.
- Anh còn có gì nói thêm không, Bowman?
Tôi lắc đầu.
Lão biện lý định nói gì đó thì viên trung uý ho khẽ một tiếng nhắc chừng. Tôi gần như quên cả anh chàng này có mặt nơi đây.
- Ông biện lý cho phép tôi nói một lời. Ta hãy giả định là ông Bowman đã nói hết sự thật cho ta rồi, nói hết những điều ông ấy biết. Từ lời trình bày của ông, tôi ghi nhận một vài điều thế này. Có vẻ như Joe, Connolly, Moran và cả Peter đi nữa cũng chỉ là những thứ lẻ tẻ. Nhân vật nòng cốt có vẻ là Cole và một người khác tên là Lucius. Chúng ta không thể điều tra Cole được vì ông ta đã chết, bây giờ ta chỉ còn một hy vọng là tấn công Lucius. Một khi lột mặt nạ được hắn ta rồi, ta sẽ buộc hắn chỉ chỗ ẩn trốn của Peter.
Lão biện lý đồng tình.
- Đúng vậy. Bây giờ không còn nghi ngờ gì nữa, Cole và Lucius chắc là đồng mưu trong một vụ làm ăn phi pháp nào đó. Nhưng làm sao ta tìm ra được tên Lucius đó? Đó là một cái tên không có gì đặc biệt. Chưa kể khi nó chỉ là một biệt danh dùng giữa đồng bọn với nhau… Không, theo tôi nghĩ ta nên đi tìm Peter để dẫn tới chủ của hắn.
Henderson nói:
- Lời ông biện lý thật hợp lẽ nhưng nếu có một chút hy vọng nào dù nhỏ đến đâu mà có thể tìm ra Lucius thì cũng nên thử xem. Đã có ý kiến gì về những giấy tờ tịch thu được ở nhà Cole chưa?
Webster mỉm cười.
- Tôi đặt hai người phụ trách xếp theo vần chữ cái tên những người có trong số của người chết. Khoan đã, để xem nào… - lão giơ máy điện thoại lên. - Cho tôi phòng hồ sơ… Johnstone đấy à? Webster đây. Cái danh sách tôi bảo làm đi đến đâu rồi? Phải, phải, vụ bác sĩ Cole… xong rồi à? Hoan hô! Nhờ anh cầm lên xem thử có tên Lucius không? Một tên gì tương tự như thế… Không, không, tên hay họ cũng được. Dù là tên đàn bà cũng báo cho tôi. Cảm ơn, tôi đang chờ đây.
Chúng tôi càng im lặng trong khi lão ta áp sát ống nghe vào tai. Đột nhiên Webster nói:
- Sao? Anh có chắc không…? Ờ. Đem cho tôi một bản… Chỉ có thế thôi. Cảm ơn. - Lão bỏ máy xuống. - Không có Lucius, các ông ạ. Tên gần gần như thế cũng không có. Trung uý nghĩ sao?
Henderson đưa tay nắn cái cà vạt.
- Một ăn một thua mà thôi.
Viên cảnh sát trưởng quắc mắt.
- Điều tra cảnh sát không phải là chuyện cờ bạc, ông trung uý biết rõ điều đó rồi. Nếu anh có ý kiến rõ rệt thì chúng tôi xin lắng nghe. Còn nói bâng quơ thì nín đi là hơn.
Henderson đỏ mặt. Lão biện lý nhìn đồng hồ:
- Tôi đang phải chờ ông pháp y nhưng nếu trung uý có điều trình bày thì xin cứ nói.
Henderson liếc nhìn với vẻ biết ơn.
- Thưa ông, có. Không biết có ích lợi gì không nhưng đặt trên căn bản suy luận. Cole hành nghề ở New York trong hai mươi năm rồi. Ông ta đã nổi tiếng trong giới y khoa. Tôi không tin rằng ông ta trong thời gian ấy đã chen vào một công việc làm ăn phi pháp. Chắc chỉ mới gần đây thôi, ta giả định là trong bốn năm năm trở lại đây ông ta mới quen tên Lucius kia và cả hai hợp tác trong một loại phi vụ có lời. Nhưng phải tìm Lucius ở đâu? Đến đây thì tôi chỉ có thể suy luận thôi. Một người thầy thuốc quen biết người thuộc giới nào?
Webster nói:
- Người mà ông ta quen biết, đại khái thuộc ba loại: thân chủ của ông ta, những người gặp trong các bữa ăn tối, tiếp tân…, nói tóm lại trong cuộc sống xã hội của ông ta. Loại cuối cùng là do những giao tiếp làm ăn hay nghề nghiệp.
- Đúng vậy thưa ông biện lý. Ta hãy xét dân loại một - các thân chủ. Sáng nay chúng tôi gọi điện đến các bệnh viện Cole cộng tác thì biết rằng ông ta chữa trị đặc biệt cho phụ nữ. Những phụ nữ giàu có. Có thể là người ta giới thiệu ông ta với chồng các bà ấy. Nhưng không thể nghi ngờ gì loại thân chủ này. Với lại nếu trong các bệnh nhân của ông ta có một người đàn ông tên là Lucius thì ta đã thấy ở hồ sơ cất nơi phòng khám rồi. Kết luận như thế cũng đến với loại thứ hai. Vì Cole cũng chỉ giao thiệp với giới thượng lưu mà tên tuổi xuất hiện trong những dịp hứa hôn, cưới gả, sinh con đẻ cái. Chúng tôi đã nghiên cứu quyển sổ tay ghi những cuộc hẹn. Ở đây cũng không có Lucius, con người bí mật.
- Vậy chỉ còn những kẻ ông ta quen vì công việc làm ăn và nghề nghiệp.
Henderson đốt điếu thuốc.
- Ông ta giao thiệp toàn những thầy thuốc và chuyên viên cỡ danh tiếng của Mỹ thôi. Là chuyên viên tâm thần, ông ta dùng rất ít ma tuý, như vậy ông ta không thể giao thiệp với các tay trùm ma tuý. Chỉ còn lãnh vực làm ăn. Ông ta lại không thể gọi là dân kinh doanh mánh mung…
Pemberton nhạo cợt chen vào.
- Nói một cách khác sau khi xem xét hết ba loại người đó, anh lại trở về với khởi điểm?
Viên trung uý nhẹ nhàng nói:
- Tôi chưa trình bày xong. Tôi muốn nói ông ta không phải là con người làm ăn trong nghĩa nghề nghiệp ta thường hiểu. Ông ta không thể nào sống ở một thế giới riêng biệt và tất cũng có một vài lối mua bán nào đó. Nghĩa là ông ta cũng đã thực hiện không đều đặn những chuyến mua hàng. Ví dụ ông ta đã mua một căn nhà ở đồng quê để nghỉ ngơi. Mua đồ đạc, áo quần và… xe cộ. Ông ta thay xe hai năm một lần. Chúng tôi đã xem xét các cùi lưu giữ chi phiếu của ông ta. Cho đến cách đây bốn năm ông ta vẫn đều đặn mua xe ở một hãng có tiếng tăm. Thế rồi bỗng nhiên việc mua bán chấm dứt hẳn. Ông ta vẫn trung thành với kiểu xe thường dùng nhưng đổi đại lý.
Lão biện lý nhíu mày.
- Trung uý muốn dẫn chúng tôi đi đâu đấy?
Henderson thận trọng đáp:
- Thưa ông, tôi có thể lầm nhưng biết đâu đã có chuyện gì đó mà chúng ta không biết? Chớ quên rằng Peter bị bắt vì tội ăn cắp xe hơi. Cole đã ngưng mua xe hơi ở đại lý cũ cách đây bốn năm, nghĩa là trong khoảng thời gian ta giả định rằng ông ta bắt đầu dấn thân vào những hoạt động đáng. ngờ.
Chúng tôi đã xem xét các cùi của những quyển chi phiếu và thấy rằng có ba tờ séc trả cho người cầm giấy. Nói thêm rằng chỉ có ba tờ thuộc loại này còn tất cả đều ghi tên người nhận. Tờ séc cho người cầm chỉ mang vỏn vẹn hai chữ tắt "A.A” - ông biện lý không thấy đó là một sự trùng hợp ngẫu nhiên nữa ư?
Webster gõ gõ ngón tay trên bàn, lưỡng lự một chút rồi quay sang tôi, nói:
- Trong chúng ta chỉ có anh là biết bác sĩ Cole khi còn sống. Anh nghĩ sao về câu chuyện các tờ séc trả cho người cầm giấy?
Tôi nhún vai lắc đầu:
- Tôi không nghĩ gì cả. Mà có nảy ra ý kiến tôi cũng không nói. Các ông lại cho tôi là thằng nói dối mất!
Pemberton quắc mắt nhìn tôi, gầm gừ trong cổ họng:
- Tôi mong có ngày một ai đó ghép tội anh cho biết thân.
Tôi vênh mặt trả lại.
- Đã có kẻ thử rồi!
Webster vẫn tử tốn;
- Này Bowman, anh không thấy là phải có bổn phận với thân chủ của anh để giúp chúng tôi tìm ra kẻ sát nhân ư? Và đó cũng là quyền lợi của anh nữa. Hình như anh có nói nếu tìm ra thủ phạm anh được hưởng năm nghìn đôla phải không?
Tôi càu nhàu:
- Hiểu, hiểu.… Nhưng biết bao lần các anh bảo tôi chưa nói hết sự thật tôi biết?
- Tôi hy vọng là anh đã nói hết - Webster dịu dàng nói
Tiếng rè của máy nội đàm nổi lên. Lão đè nút bấm.
- Cái gì?
- Thưa ông, bác sĩ pháp y tới rồi.
- Mời ông ta vào.
James Hadley Chase
Buổi hẹn cuối cùng
Dịch giả: Quang Huy