Chương 42: Hệ Thống Tuần Duyên Và Chiến Lược Bảo Vệ Biển Đảo.
Xuyên Về Thời Tự Đức.
Tác giả: Lưu Huỳnh Phát.
Cuối năm 1856, khi những cải cách q·uân đ·ội đã bắt đầu có hiệu quả, Nguyễn Hải nhận ra rằng một vấn đề chiến lược lớn vẫn còn dang dở chưa thể giải quyết một cách triệt để. Dù q·uân đ·ội đã được tổ chức lại và có sự chuẩn bị bài bản, nhưng vùng biển của Đại Nam vẫn chưa nhận được sự bảo vệ đúng mức. Đây là một vấn đề không thể coi nhẹ, bởi vùng biển của Đại Nam không chỉ là một ranh giới tự nhiên bảo vệ đất nước mà còn là con đường huyết mạch của các hoạt động giao thương. Các cảng biển nối liền Đại Nam với thế giới bên ngoài, và vùng biển rộng lớn ấy còn chứa đựng vô vàn nguy cơ tiềm ẩn.
Mặc dù những cuộc t·ấn c·ông của c·ướp biển hay các tàu b·uôn l·ậu không phải là chuyện mới mẻ, nhưng mức độ nghiêm trọng của chúng trong những năm qua đã vượt qua khả năng đối phó của hải quân chính quy. Trong khi đó, những cơn bão lớn, những nguy hiểm từ biển khơi cũng không thể nào lường trước được, đe dọa đến sự an toàn của các tàu buôn, cũng như gây ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế quốc gia. Đặc biệt, những kẻ xâm lược từ các quốc gia lân cận cũng có thể lợi dụng sự thiếu hụt lực lượng tuần tra trên biển để thực hiện các âm mưu xâm chiếm đất đai.
Một sáng mùa đông năm 1856, trong một buổi họp triều đình đầy căng thẳng, các quan đại thần của Đại Nam đang tranh luận sôi nổi về những kế hoạch quân sự và kinh tế cho đất nước. Mỗi người đều có những quan điểm khác nhau về những bước đi tiếp theo, nhưng chưa ai nhận thấy được một yếu tố then chốt: sự bảo vệ của biển cả. Khi không khí trong phòng họp đang dần trở nên ảm đạm, Nguyễn Hải, vị tướng trẻ, quyết định lên tiếng. Cậu đứng dậy, đôi mắt sáng ngời, giọng nói trầm ấm nhưng đầy quyết đoán:
- Biển không chỉ là lá chắn tự nhiên mà còn là con đường sinh mệnh của đất nước. Nếu chúng ta để mất kiểm soát vùng biển, không chỉ kinh tế mà cả an ninh quốc gia cũng bị đe dọa. Đại Nam cần một lực lượng tuần duyên mạnh mẽ để bảo vệ từng tấc biển của mình.
Lời nói của Nguyễn Hải như một tia chớp xé tan không gian tĩnh mịch. Các quan đại thần im lặng, mỗi người đều cảm nhận rõ sự nghiêm trọng của vấn đề mà cậu vừa đưa ra. Cả triều đình lúc ấy như bừng tỉnh. Một trong những vị đại thần lâu năm, người có nhiều kinh nghiệm trong quân sự, nhíu mày, rồi trầm giọng lên tiếng:
- Quả đúng như vậy, thưa bệ hạ. Nếu để lộ ra khoảng trống này, chúng ta không chỉ mất đi nguồn tài chính quan trọng mà còn tạo cơ hội cho kẻ thù xâm nhập từ biển. Nhưng việc thực thi một lực lượng như vậy, thần e là không hề đơn giản. Chúng ta cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng từ mọi mặt, từ nhân lực, t·àu c·hiến cho đến những chiến lược tác chiến.
Nguyễn Hải gật đầu, ánh mắt sắc bén, nhưng trong lòng cậu thấu hiểu rõ rằng dù thử thách là rất lớn, nhưng không thể chần chừ thêm được nữa. Cậu đã quyết định rằng, dù khó khăn đến đâu, cậu sẽ kiên quyết thực hiện kế hoạch này. Một lực lượng tuần duyên phải được thành lập ngay lập tức, một lực lượng không chỉ có nhiệm vụ bảo vệ những vùng biển ven bờ, mà còn bảo vệ sự an toàn của ngư dân và những tàu buôn thương mại. Cậu biết rằng, việc thành lập lực lượng này sẽ không dễ dàng, nhưng nó là điều kiện tiên quyết để đảm bảo sự ổn định lâu dài của Đại Nam.

Kế hoạch của Nguyễn Hải được vạch ra một cách rõ ràng. Lực lượng tuần duyên sẽ được chia thành ba khu vực chiến lược, tương ứng với các đặc điểm địa lý và tầm quan trọng của từng khu vực biển. Miền Bắc, với các căn cứ trọng yếu tại Hải Phòng và Quảng Ninh, sẽ đảm nhận việc bảo vệ khu vực biển Đông Bắc, cửa ngõ giao thương quan trọng của Đại Nam. Miền Trung, với các căn cứ tại Đà Nẵng và Nha Trang, sẽ tập trung vào việc đối phó với tàu b·uôn l·ậu, cũng như các cuộc t·ấn c·ông của c·ướp biển. Miền Nam, với các căn cứ tại Gia Định và Cần Thơ, sẽ bảo vệ các cửa sông lớn như sông Tiền và sông Hậu, nơi có các tuyến đường biển nối liền các tỉnh miền Tây Nam Bộ.
Nguyễn Hải nhận thấy rằng một trong những yếu tố quyết định thành công của lực lượng tuần duyên là việc trang bị cho các tàu tuần duyên. Tuy hải quân chính quy có những t·àu c·hiến đồ sộ, nhưng các t·àu c·hiến đó không thể sử dụng hiệu quả trong các vùng biển hẹp, nhất là các con sông và ven bờ. Do đó, cậu quyết định sử dụng các t·àu c·hiến nhỏ chạy bằng hơi nước. Mặc dù chúng không thể so sánh với t·àu c·hiến của các quốc gia phương Tây, nhưng chúng có một ưu thế nổi bật: sự linh hoạt trong di chuyển, phù hợp với địa hình sông nước của Đại Nam. Các tàu này được trang bị pháo nhỏ, súng hỏa mai và đèn tín hiệu, có thể hoạt động suốt cả ngày lẫn đêm.
Ngoài ra, Nguyễn Hải cũng chú trọng đến việc huấn luyện cho các binh sĩ trong lực lượng tuần duyên. Những người lính này không chỉ cần phải là chiến binh thiện chiến mà còn phải thành thạo các kỹ năng cần thiết như điều khiển tàu, sử dụng pháo nhỏ, leo dây, bơi lội, cứu hộ trên biển, và đặc biệt là khả năng xử lý các tình huống khẩn cấp. Mỗi binh sĩ đều phải có đủ kiến thức và kỹ năng để đối phó với mọi tình huống bất ngờ trên biển, từ những trận chiến với c·ướp biển cho đến các tình huống t·hiên t·ai.
Ngoài công tác huấn luyện, Nguyễn Hải cũng thiết lập một hệ thống liên lạc giữa các căn cứ tuần duyên. Một mạng lưới tín hiệu đèn và pháo hiệu được triển khai, giúp cho thông tin có thể được truyền đi một cách nhanh chóng và kịp thời. Những cuộc diễn tập định kỳ và các buổi huấn luyện thực chiến đã tạo nên một đội ngũ vững vàng, dẻo dai và sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách.
Vào tháng 1 năm 1857, khi lực lượng tuần duyên đã bắt đầu đi vào hoạt động, một sự kiện lớn xảy ra. Một nhóm c·ướp biển được trang bị hỏa khí hiện đại đã t·ấn c·ông các tàu buôn tại vịnh Hạ Long. Các tàu này hoạt động rất mạnh mẽ và không ngần ngại sử dụng v·ũ k·hí để c·ướp b·óc, đốt tàu của các thương nhân, gây hoang mang trong khu vực.
Ngay khi nhận được tin báo, đội tuần duyên từ Hải Phòng lập tức hành động. Ba tàu tuần duyên được cử đi ngay lập tức để ngăn chặn bọn c·ướp biển. Các tàu này nhanh chóng lao vào cuộc truy đuổi, những khẩu pháo nhỏ nổ vang, pháo hiệu sáng rực rỡ trên mặt biển đêm tối. Các tàu c·ướp biển bị ép phải quay đầu lại, nhưng với sức mạnh và sự phối hợp chặt chẽ giữa các tàu tuần duyên, cuối cùng bọn c·ướp biển b·ị đ·ánh bại. Thủ lĩnh của nhóm c·ướp b·ị b·ắt sống, cùng với một lượng lớn hàng hóa bị thu hồi.
Tin tức về chiến thắng này nhanh chóng lan rộng khắp Đại Nam. Dân chúng vui mừng, các thương nhân phấn khởi, và các quan lại cũng không giấu được sự hài lòng. Nguyễn Hải, khi nhận được báo cáo về chiến thắng, đã ra lệnh khen thưởng cho các binh sĩ tuần duyên. Cậu cũng không quên gửi lời chúc mừng đến đội tàu tuần duyên và nhấn mạnh:
- Các ngươi không chỉ bảo vệ vùng biển mà còn bảo vệ lòng tin của nhân dân vào triều đình. Đây chính là trách nhiệm lớn lao mà mỗi người trong chúng ta phải mang theo. Không chỉ là chiến thắng trên biển, mà chiến thắng này còn là chiến thắng của niềm tin và sự bảo vệ vững chắc cho Đại Nam.
Lời nói ấy như một lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi người trong q·uân đ·ội, cũng như của mỗi công dân trong việc bảo vệ an ninh quốc gia. Những chiến công của lực lượng tuần duyên, với sự lãnh đạo sáng suốt của Nguyễn Hải, đã dần chứng minh rằng kế hoạch của cậu không chỉ đúng đắn mà còn là một bước đi vững chắc trong việc bảo vệ biển đảo và đảm bảo sự ổn định cho Đại Nam.

Bên cạnh việc củng cố an ninh ven bờ, Nguyễn Hải sớm nhận thức rằng một quốc gia muốn phát triển và bảo vệ chủ quyền phải duy trì sự hiện diện và kiểm soát mạnh mẽ không chỉ ở những vùng đất liền mà còn ở các đảo xa, đặc biệt là Hoàng Sa và Trường Sa. Những vùng đảo này không chỉ có giá trị chiến lược vô cùng quan trọng mà còn chứa đựng những tài nguyên thiên nhiên quý báu, có thể trở thành nguồn lực lâu dài, góp phần thúc đẩy sự thịnh vượng của Đại Nam nếu được khai thác đúng cách.
Nguyễn Hải nhìn ra biển khơi mênh mông, trong lòng cậu nảy sinh một quyết tâm lớn. Cậu hiểu rằng để bảo vệ đất nước một cách toàn diện, Đại Nam cần phải có một hệ thống phòng thủ vững mạnh không chỉ trên đất liền mà còn phải dàn trải ra cả những vùng biển xa xôi, nơi mà kẻ thù có thể t·ấn c·ông bất cứ lúc nào. Cậu quyết định xây dựng một mạng lưới tiền tiêu mạnh mẽ trên các đảo lớn như Hoàng Sa và Trường Sa, không chỉ để bảo vệ những vùng lãnh thổ này mà còn để tạo dựng một thế trận phòng thủ có thể kiểm soát và bảo vệ an ninh trên biển.
Khi đưa ra quyết định này, Nguyễn Hải không chỉ đơn thuần nghĩ đến việc bảo vệ các đảo mà còn muốn tạo ra một hệ thống phòng thủ mà trong đó các trạm tiền tiêu không chỉ có chức năng giá·m s·át và bảo vệ mà còn có thể thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như tiếp tế cho các tàu g·ặp n·ạn, giúp đỡ ngư dân trong khu vực, đồng thời trở thành những cứ điểm chiến lược sẵn sàng đối phó với mọi tình huống có thể xảy ra.
Một buổi sáng, khi mặt trời vừa ló rạng trên mặt biển, Nguyễn Hải đã lên một con tàu lớn hướng về Trường Sa, bắt đầu chuyến thị sát các đảo. Trên boong tàu, cậu nhìn ra biển rộng mênh mông, lòng tràn đầy quyết tâm và khát khao bảo vệ biển đảo của quê hương. Bên cạnh cậu là một vị chỉ huy đội tuần duyên, người đã tham gia cùng cậu từ những ngày đầu xây dựng lực lượng bảo vệ biển đảo.
Nguyễn Hải quay sang vị chỉ huy, giọng nói cậu nghiêm nghị nhưng đầy kiên quyết:
- Những đảo này không chỉ là những chiến lũy quan trọng mà còn là cánh cửa giúp chúng ta giá·m s·át mọi tàu thuyền qua lại trên biển. Để bảo vệ đất nước, chúng ta không thể bỏ qua bất kỳ tấc biển nào. Những trạm này sẽ là tiền tuyến, là bức tường vững chắc chống lại bất kỳ sự xâm lăng nào.
Vị chỉ huy đội tuần duyên không ngừng gật đầu, vẻ mặt nghiêm túc:
- Thưa bệ hạ, tiểu nhân hiểu rõ. Chúng tiểu nhân sẽ không ngừng nỗ lực bảo vệ những hòn đảo này. Chúng tiểu nhân sẽ xây dựng các trạm với đầy đủ lương thực, v·ũ k·hí và các trang thiết bị cứu hộ. Chúng tiểu nhân sẽ duy trì sự hiện diện mạnh mẽ ở những nơi này, không để kẻ thù có cơ hội nào.
Nguyễn Hải cảm nhận được sự quyết tâm trong từng lời nói của vị chỉ huy, một sự cam kết đầy lòng trung thành và trách nhiệm. Cậu gật đầu hài lòng, nhưng cũng không giấu được nỗi lo trong lòng. Dù hệ thống tuần duyên mạnh mẽ, nếu thiếu sự trợ giúp từ nhân dân, hiệu quả của nó sẽ không được tối đa. Cậu cần phải kết nối các trạm tuần duyên này với cộng đồng ngư dân và thương nhân, những người thường xuyên hoạt động trên biển và có khả năng cung cấp thông tin kịp thời về các tàu lạ hay hoạt động nghi ngờ.

Một quyết định quan trọng đã được đưa ra. Nguyễn Hải yêu cầu triều đình thực hiện các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ đối với ngư dân, đặc biệt là những người làm việc trên biển. Ngư dân không chỉ là người cung cấp thực phẩm cho đất nước mà còn là những "tai mắt" quý giá, những người đầu tiên phát hiện những nguy cơ trên biển. Chính vì thế, cậu yêu cầu miễn giảm thuế cho họ, đồng thời cấp phát các trang thiết bị cứu hộ như áo phao, xuồng cứu sinh, và khuyến khích họ tham gia vào việc bảo vệ an ninh biển đảo.
Cậu không chỉ gửi thông điệp đến các ngư dân mà còn đến các thương nhân, những người thường xuyên giao thương trên biển. Những chiếc tàu buôn là xương sống của nền kinh tế, và nếu các tàu này không được bảo vệ tốt, sự phát triển kinh tế của Đại Nam sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Để họ có thể yên tâm làm ăn, cậu cần phải cam kết với họ rằng các vùng biển của Đại Nam sẽ được bảo vệ an toàn, không có nguy cơ b·ị c·ướp biển hay các thế lực bên ngoài đe dọa.
Một ngày nọ, khi Nguyễn Hải đang đứng trên bờ biển Đà Nẵng, ngắm nhìn biển cả mênh mông, thì một nhóm ngư dân kéo đến, tay cầm một bản báo cáo chi tiết về một tàu lạ đã xuất hiện gần các hòn đảo xa. Trái tim cậu đập mạnh, vì đây là thông tin mà cậu đã mong đợi. Cậu quay sang đội trưởng đội tuần duyên, ánh mắt đầy quyết đoán:
- Các ngươi thấy chứ? Chính những ngư dân này đã giúp chúng ta bảo vệ chủ quyền của đất nước. Nếu không có họ, chúng ta sẽ chẳng thể nào phát hiện được những tàu lạ này.
Đội trưởng đội tuần duyên cúi đầu, tỏ ra kính cẩn:
- Thưa bệ hạ, chúng tiểu nhân sẽ ngay lập tức cử tàu đi kiểm tra, không để xảy ra bất kỳ sự x·âm p·hạm nào.
Nguyễn Hải gật đầu, trong lòng cảm thấy nhẹ nhõm. Cậu hiểu rằng, khi mọi người trong xã hội cùng một lòng bảo vệ tổ quốc, sự vững mạnh của hệ thống tuần duyên sẽ trở nên không thể chinh phục. Cậu cũng cho triển khai những chương trình huấn luyện đặc biệt cho ngư dân, giúp họ biết cách nhận diện tàu lạ và có thể tự bảo vệ mình khi gặp phải các nguy cơ.
Những quyết định này đã bắt đầu phát huy hiệu quả rõ rệt. Chỉ trong vòng một năm, lực lượng tuần duyên Đại Nam đã có những bước tiến vượt bậc. Các trạm tiền tiêu được xây dựng chắc chắn trên các đảo quan trọng, kho chứa lương thực và v·ũ k·hí luôn sẵn sàng, các tàu tuần duyên đi lại thường xuyên, bảo vệ vùng biển khỏi sự xâm nhập của tàu lạ, c·ướp biển, và những hoạt động b·uôn l·ậu. An ninh trên biển được đảm bảo, và các tàu buôn có thể an tâm di chuyển qua lại giữa các cảng của Đại Nam mà không phải lo sợ. Điều này không chỉ giúp ổn định nền kinh tế mà còn khiến các cường quốc phương Tây, dù vẫn dòm ngó, cũng phải dè chừng trước sức mạnh và sự phát triển của Đại Nam.
Một buổi sáng mùa xuân năm 1858, khi hệ thống tuần duyên đang duyệt binh tại Đà Nẵng, Nguyễn Hải đứng trên cao, quan sát hàng ngũ binh sĩ trong bộ quân phục chỉnh tề, ánh mặt trời chiếu rọi làm tấm áo giáp của họ lấp lánh. Cậu nhìn về phía biển xa, tâm hồn bỗng trở nên phấn chấn, rồi quay lại đối diện với đội ngũ quân sĩ và những quan khách tham dự buổi duyệt binh, giọng nói của cậu vang lên đầy kiên quyết:
- Các ngươi không chỉ là những chiến binh của biển cả mà còn là biểu tượng cho quyết tâm bảo vệ chủ quyền của Đại Nam. Biển của chúng ta, đảo của chúng ta, không ai có thể x·âm p·hạm. Đây là lời tuyên thệ của chúng ta, là lời cam kết bảo vệ không chỉ đất nước mà còn là sự tự do, thịnh vượng của dân tộc.
Những lời của Nguyễn Hải làm cho tất cả các binh sĩ và quan khách đều xúc động. Họ hiểu rằng, trách nhiệm của họ không chỉ là bảo vệ từng tấc đất, từng hòn đảo, mà còn là bảo vệ nền văn hóa, sự tự do và tương lai của dân tộc. Dù con đường phía trước có gian khó đến đâu, họ đã sẵn sàng đứng lên bảo vệ lãnh thổ.
Cảnh tượng những con tàu tuần duyên, mang theo lá cờ Đại Nam phấp phới tung bay, lướt sóng ra khơi, đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ của sức mạnh và ý chí kiên cường. Hệ thống tuần duyên không chỉ là lá chắn bảo vệ vùng biển mà còn là biểu tượng của một quốc gia đang trên đà phát triển, quyết tâm hiện đại hóa, bảo vệ vững chắc chủ quyền và lãnh thổ của mình.