Chương 41: Cải Tổ Quân Đội.
Xuyên Về Thời Tự Đức.
Tác giả: Lưu Huỳnh Phát.
Vào cuối năm 1856, Đại Nam với nền văn hóa nông nghiệp lâu đời, vẫn đang đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng từ các thế lực phương Tây. Những quốc gia này, đặc biệt là Anh và Pháp, không ngừng mở rộng sức mạnh và ảnh hưởng của mình khắp khu vực, đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong của các quốc gia phương Đông. Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Hải, Đại Nam bắt đầu những cuộc cải cách toàn diện và quyết liệt.
Nguyễn Hải nhận thấy rằng để đất nước có thể tồn tại và phát triển trong thế giới đang thay đổi, q·uân đ·ội là trụ cột không thể thiếu. Cậu hiểu rằng, q·uân đ·ội Đại Nam không thể tiếp tục duy trì như cũ, với những v·ũ k·hí và chiến thuật lỗi thời, mà phải thay đổi mạnh mẽ để thích ứng với những tiến bộ của các quốc gia phương Tây. Với tầm nhìn đó, cậu quyết định xây dựng lại lực lượng q·uân đ·ội, đồng thời cải cách nền kinh tế, hệ thống giáo dục và các cấu trúc quyền lực trong triều đình.
Một ngày, tại một buổi họp quan trọng ở triều đình Huế, Nguyễn Hải đứng giữa các quan đại thần, trong một căn phòng trang trọng với ánh đèn mờ ảo từ những ngọn nến. Cậu nhìn từng khuôn mặt các quan, thấy sự lo âu lẫn ngần ngại trong ánh mắt họ. Cậu thở dài một hơi rồi lên tiếng, giọng đầy quyết tâm:
- Chúng ta không thể chỉ dựa vào lòng yêu nước hay những thanh gươm, giáo cũ kỹ để bảo vệ đất nước. Các thế lực phương Tây, như Anh và Pháp, sở hữu những đội quân hùng mạnh, được trang bị v·ũ k·hí hiện đại. Nếu Đại Nam không thay đổi, không tự làm mới mình, thì chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi chúng ta bị xâm lược và mất đi nền độc lập.
Cả căn phòng im lặng, chỉ nghe tiếng thở của những quan đại thần. Một quan đại thần lớn tuổi, người đã chứng kiến không ít c·hiến t·ranh và biến cố, đứng lên, vẻ mặt trầm tư:
- Thưa bệ hạ, chúng ta không thể nào thay đổi nhanh chóng như vậy. Các vị tướng trong triều đã quen thuộc với cách chiến đấu xưa nay, và việc chuyển sang một phương thức hoàn toàn mới sẽ gây xáo trộn lớn. Chưa kể, chúng ta sẽ phải tiêu tốn một khoản tài chính khổng lồ để trang bị q·uân đ·ội, chưa biết có đủ sức chịu đựng hay không.
Nguyễn Hải kiên quyết, đôi mắt sáng ngời của cậu không hề giảm bớt sự kiên định. Cậu không để cho sự ngần ngại của những người trong triều cản trở quyết định của mình. Cậu tiếp lời:
- Trẫm hiểu những lo ngại của các khanh, nhưng chúng ta không thể chần chừ. Đại Nam đã từng mạnh mẽ, và nếu chúng ta muốn tiếp tục mạnh mẽ, thì chúng ta phải tiến lên, học hỏi và làm mới mình. Trẫm không mong các khanh chấp nhận ngay, nhưng trẫm hy vọng các khanh sẽ nhìn nhận rằng đây là con đường duy nhất để bảo vệ đất nước này khỏi những thế lực xâm lược.
Cậu quay sang một vị quan khác, người vừa mới trở về từ chuyến công tác ở phương Tây. Vị quan này, với những kiến thức thu thập được từ châu Âu, đã mang về những hình ảnh, những mô hình q·uân đ·ội và c·hiến t·ranh hiện đại. Nguyễn Hải hỏi:

- Các khanh có thể chia sẻ với triều đình về những gì đã thấy từ phương Tây không? Cải cách q·uân đ·ội họ đã thực hiện như thế nào?
Vị quan đại thần này trầm ngâm một lúc, rồi mới lên tiếng:
- Thưa bệ hạ, tại các quốc gia phương Tây, q·uân đ·ội đã được tổ chức và huấn luyện rất bài bản. Họ không chỉ có v·ũ k·hí hiện đại mà còn có chiến lược c·hiến t·ranh thông minh, hiệu quả. Các đội quân của họ được huấn luyện chặt chẽ, trang bị đầy đủ và luôn trong trạng thái sẵn sàng. Thần tin rằng, nếu chúng ta áp dụng những phương thức đó vào q·uân đ·ội của Đại Nam, chúng ta sẽ không chỉ phòng thủ được mà còn có thể đối phó hiệu quả với bất kỳ mối đe dọa nào.
Nguyễn Hải gật đầu, sự quyết tâm của cậu càng trở nên mạnh mẽ hơn. Cậu đưa ra quyết định:
- Vậy thì chúng ta sẽ bắt đầu cải cách q·uân đ·ội ngay từ hôm nay. Không chỉ có việc trang bị v·ũ k·hí hiện đại, mà còn phải thay đổi cách huấn luyện, tổ chức và chiến lược.
Những quan đại thần trong phòng, dù còn lưỡng lự, nhưng cũng đã nhận thức được tầm quan trọng của việc thay đổi. Cuối cùng, sau nhiều cuộc thảo luận, cải cách q·uân đ·ội đã được chính thức thông qua, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc xây dựng lại sức mạnh quốc gia.
Ngay lập tức, Nguyễn Hải chỉ đạo các sứ thần sang Anh, Pháp, để tìm hiểu và nhập khẩu những v·ũ k·hí mới. Trong khi đó, cậu cũng tổ chức các cuộc nghiên cứu nội bộ, mời các kỹ sư, chuyên gia phương Tây về giúp đỡ trong việc chế tạo v·ũ k·hí và trang bị q·uân đ·ội. Các khẩu súng hỏa mai cũ kỹ, dù vẫn còn có giá trị trong những trận chiến nhỏ lẻ, đã dần được thay thế bằng súng trường kiểu phương Tây với tầm bắn xa và độ chính xác vượt trội.
Song song với việc đổi mới trang bị quân sự, Nguyễn Hải cũng đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao năng lực của q·uân đ·ội thông qua huấn luyện. Cậu quyết định thành lập một học viện quân sự tại Huế, nơi các sĩ quan có thể được đào tạo theo phương thức hiện đại. Các giáo viên tại học viện này phần lớn là những sĩ quan đã học tập tại các trường quân sự phương Tây, mang về những chiến thuật và kinh nghiệm quý báu.
Những sĩ quan được đào tạo tại đây sẽ không chỉ học cách sử dụng v·ũ k·hí hiện đại, mà còn được rèn luyện về các chiến lược quân sự, các phương pháp tác chiến trong các tình huống khác nhau. Cậu yêu cầu chương trình đào tạo phải đầy đủ và toàn diện, bao gồm cả chiến lược phòng thủ, cách xây dựng công sự, chiến lũy, và cách tổ chức các cuộc hành quân lớn.
Trong khi đó, Nguyễn Hải cũng nhận ra rằng chỉ có q·uân đ·ội chính quy thì chưa đủ. Cậu quyết định xây dựng một lực lượng dự bị mạnh mẽ, kết hợp giữa q·uân đ·ội chính quy và lực lượng dân binh. Cậu cho tổ chức các đợt huấn luyện ngắn hạn tại các địa phương, giúp nông dân, dân binh có thể tham gia vào q·uân đ·ội khi cần thiết. Đây sẽ là một lực lượng linh hoạt, có thể nhanh chóng gia nhập chiến đấu khi đất nước gặp nguy.
Một lần nữa, Nguyễn Hải gặp các quan đại thần trong triều đình, lần này không phải để thuyết phục họ về tầm quan trọng của việc cải cách, mà là để đánh giá tiến trình triển khai các cải cách. Cậu nhìn vào mắt từng người trong triều đình, giọng cậu đầy mạnh mẽ:

- Quân đội mạnh mẽ không chỉ là chuyện của các sĩ quan, các tướng lĩnh. Đó là trách nhiệm của tất cả chúng ta, của toàn dân. Chỉ khi chúng ta đoàn kết, cùng chung sức, chúng ta mới có thể bảo vệ đất nước này khỏi mọi hiểm họa.
Những lời của Nguyễn Hải đã thực sự thức tỉnh lòng tin và sự đồng lòng của triều đình. Dưới sự lãnh đạo của cậu, Đại Nam đã dần dần xây dựng một q·uân đ·ội không chỉ mạnh mẽ mà còn hiện đại, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách. Cải cách q·uân đ·ội của Nguyễn Hải, dù đối mặt với nhiều khó khăn, đã tạo nền móng vững chắc cho tương lai của đất nước.
Vào cuối năm 1856, khi thời gian đã trôi qua và bối cảnh thế giới bắt đầu có những thay đổi không thể tránh khỏi, những bước đi đầu tiên mà Nguyễn Hải thực hiện để cải cách q·uân đ·ội Đại Nam đã dần hình thành một sức mạnh mới. Tuy vậy, cậu cũng nhận thức được rằng những cải cách này không chỉ đơn giản là vấn đề kỹ thuật hay trang bị, mà còn liên quan đến một cuộc cách mạng về tư duy và chiến thuật quân sự. Sự hiểu biết về c·hiến t·ranh của cậu không chỉ dựa vào các sách vở cổ xưa hay kinh nghiệm truyền thống, mà còn từ những bài học đắt giá từ các cuộc xung đột gần đây trên thế giới. Nguyễn Hải hiểu rằng, khi đối mặt với một thế giới đang thay đổi nhanh chóng, bất cứ quốc gia nào muốn tồn tại đều phải thích nghi.
Bước vào phòng họp của triều đình vào một buổi sáng mùa đông lạnh giá, Nguyễn Hải nhìn quanh, đối diện với những khuôn mặt đầy nghi ngại của các quan tướng, những người đã quen thuộc với c·hiến t·ranh theo kiểu truyền thống. Những bộ quân phục cũ kỹ và khuôn mặt trầm ngâm của các tướng già làm cho không khí trở nên nặng nề, nhưng Nguyễn Hải không hề nao núng. Cậu đứng thẳng, ánh mắt kiên định nhìn về phía trước, nơi các quan tướng đang ngồi, mỗi người đều đang chờ đợi những lời tuyên bố mà cậu sắp đưa ra.
Cậu khẽ giơ tay, yêu cầu mọi người lắng nghe, và cất giọng nói:
- Trẫm biết các khanh đều có những kinh nghiệm chiến đấu lâu năm, và trẫm tôn trọng điều đó. Nhưng chúng ta đang đối diện với một thực tế không thể chối bỏ, đó là các cường quốc phương Tây đang mở rộng ảnh hưởng của mình ở Đông Dương. Với sức mạnh vượt trội về công nghệ và q·uân đ·ội, chúng ta không thể đối đầu trực diện với họ theo cách thông thường. Chính vì thế, trẫm đề xuất một chiến lược mới. Chúng ta sẽ không chỉ tập trung vào các trận đánh lớn mà sẽ chuyển sang c·hiến t·ranh du kích, phòng thủ linh hoạt. Đây là cách duy nhất để chúng ta tồn tại và bảo vệ đất nước này.
Nguyễn Hải dừng lại, để những lời nói của mình lắng xuống. Cậu biết rằng đề xuất này sẽ gây ra không ít phản ứng, nhưng cậu cũng hiểu rằng đây chính là con đường duy nhất. Cậu tiếp tục, giọng nói chắc nịch:
- Chúng ta có thể tận dụng địa hình, khí hậu và quan trọng nhất là lòng yêu nước của nhân dân. Một đội quân nhỏ, nhưng được huấn luyện tốt và có thể di chuyển linh hoạt, sẽ là mối nguy hiểm lớn đối với bất kỳ đạo quân đông đảo nào. Chiến tranh du kích không phải chỉ là những trận đánh nhỏ lẻ, mà là một chiến lược toàn diện, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị q·uân đ·ội, dân quân và cả những người dân trong từng vùng. Mỗi chiến sĩ phải trở thành một chiến binh với khả năng chiến đấu trong mọi tình huống.
Cậu ngừng lại, để ánh mắt của mình lướt qua từng vị tướng. Những ánh mắt ngỡ ngàng, những cái nhíu mày phản ánh sự băn khoăn của các tướng. Tuy nhiên, cũng có những ánh mắt tò mò, những tướng sĩ trẻ đã từng học hỏi về các chiến lược quân sự phương Tây, họ có vẻ sẵn sàng để tiếp nhận sự thay đổi.
Một tướng sĩ trẻ, người từng theo học chiến lược quân sự của phương Tây, không thể ngồi yên. Anh đứng dậy, cẩn thận nói:
- Thưa bệ hạ, c·hiến t·ranh du kích không phải là một cuộc chiến dễ dàng. Nó đòi hỏi một hệ thống chỉ huy chặt chẽ, sự phân công hợp lý và không ít hy sinh. Tuy nhiên, thần tin rằng nếu áp dụng đúng đắn, chiến lược này có thể giúp chúng ta giữ vững độc lập.

Nguyễn Hải mỉm cười, ánh mắt sáng lên. Cậu biết rằng không phải ai cũng có thể ngay lập tức hiểu được ý tưởng này, nhưng cậu cũng biết, sự cởi mở của những người trẻ sẽ giúp thúc đẩy những thay đổi trong q·uân đ·ội. Cậu nghiêm túc đáp lại:
- Đúng vậy, c·hiến t·ranh du kích không dễ dàng, nhưng nếu chúng ta không thay đổi, chúng ta sẽ không thể đối đầu với các cường quốc. Và nếu không thay đổi, chúng ta sẽ không thể bảo vệ đất nước này. Trẫm mong rằng các khanh sẽ cùng tôi thực hiện những thay đổi này vì tương lai của Đại Nam.
Một khoảng lặng kéo dài trong phòng họp. Các tướng lĩnh già, dù vẫn còn nghi ngại, nhưng họ bắt đầu nhận thấy sự cần thiết của những thay đổi này. Cuối cùng, họ gật đầu, đồng ý với kế hoạch của Nguyễn Hải.
Với sự ủng hộ của triều đình, Nguyễn Hải lập tức đưa ra các quyết định cụ thể. Cậu tổ chức các cuộc diễn tập quân sự tại Thăng Long, Huế và Gia Định, ba trung tâm chiến lược quan trọng của Đại Nam. Những cuộc diễn tập này không chỉ nhằm thử nghiệm chiến thuật mới mà còn là cơ hội để cậu kiểm tra khả năng phối hợp của các đơn vị q·uân đ·ội. Các tướng lĩnh và binh sĩ, dù chưa quen với c·hiến t·ranh du kích, đã phải làm quen với các chiến thuật di chuyển nhanh, sử dụng địa hình và t·ấn c·ông bất ngờ.
Thời gian trôi qua, những thay đổi bắt đầu mang lại kết quả. Trong những cuộc diễn tập tiếp theo, các đội quân nhỏ, thay vì chỉ tập trung vào những trận chiến lớn, đã thể hiện sự linh hoạt đáng kinh ngạc. Các tướng sĩ không chỉ chiến đấu trong các trận đánh nhỏ mà còn nhanh chóng rút lui khi cần thiết, gây ra những tổn thất lớn cho đối phương mà không để lại dấu vết. Sự tổ chức và phối hợp giữa các đơn vị ngày càng tốt hơn, tinh thần chiến đấu của binh sĩ cũng trở nên mạnh mẽ và kiên cường hơn.
Nguyễn Hải, cùng với đội ngũ trợ lý, theo sát từng cuộc diễn tập. Mỗi khi các sĩ quan hoàn thành nhiệm vụ, cậu không ngần ngại khen ngợi. Một ngày nọ, khi cuộc diễn tập kết thúc, cậu đứng trên cao quan sát và nhìn xuống những đơn vị q·uân đ·ội đang hoàn thành các thao tác. Cảm giác tự hào tràn ngập trong lòng cậu. Các sĩ quan đã thực hiện rất tốt chiến lược mới mà cậu đưa ra. Những thay đổi mà cậu ấp ủ bấy lâu nay đã bắt đầu thành hình, và q·uân đ·ội Đại Nam giờ đây không còn là một đội quân đơn giản nữa. Họ là một lực lượng mạnh mẽ, có thể chiến đấu trong mọi tình huống và không dễ dàng b·ị đ·ánh bại.
Tuy nhiên, không phải chỉ q·uân đ·ội Đại Nam là đối tượng duy nhất nhận thấy những thay đổi này. Các sứ thần Pháp và Anh tại Đông Dương bắt đầu chú ý đến những diễn biến tại Đại Nam. Họ nhận ra rằng quốc gia này, từng bị coi là yếu kém và dễ dàng bị xâm lược, giờ đây đã trở thành một mối đe dọa tiềm tàng. Quân đội Đại Nam không chỉ có khả năng phòng thủ mạnh mẽ mà còn bắt đầu có những chiến lược linh hoạt có thể đánh bại bất kỳ thế lực nào.
Một ngày nọ, trong một buổi tiếp đón sứ thần Pháp, Nguyễn Hải ngồi đối diện với vị sứ thần, ánh mắt không hề dao động. Cậu biết rằng cuộc trò chuyện này không chỉ đơn giản là về quan hệ ngoại giao, mà còn là về cách mà Đại Nam sẽ bảo vệ chủ quyền của mình. Vị sứ thần Pháp nhìn cậu, với một ánh mắt lạnh lùng và nói:
- Đại Nam đã có những bước đi rất đáng chú ý trong việc củng cố q·uân đ·ội. Tuy nhiên, tôi không nghĩ các ngài có thể đối đầu trực diện với những cường quốc như chúng tôi. Các ngài sẽ phải trả giá nếu tiếp tục theo đuổi những thay đổi này.
Nguyễn Hải không hề bị lay động trước lời đe dọa. Cậu thẳng thắn đáp lại:
- Đại Nam không mong muốn c·hiến t·ranh đâu sứ thần. Nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ nhượng bộ trước bất kỳ ai có ý định x·âm p·hạm chủ quyền của đất nước. Chúng tôi sẵn sàng bảo vệ tổ quốc, dù phải trả giá bằng mọi thứ.
Lời nói của Nguyễn Hải đầy tự tin, kiên định và mạnh mẽ. Vị sứ thần Pháp im lặng, không thể phủ nhận sự quyết tâm trong lời nói của cậu. Điều đó đã khiến họ phải suy nghĩ lại về kế hoạch của mình trong khu vực.
Cải cách q·uân đ·ội của Nguyễn Hải không chỉ là sự đáp trả trước những mối đe dọa từ các cường quốc mà còn là một chiến lược dài hạn. Cậu muốn xây dựng một q·uân đ·ội không chỉ mạnh mẽ mà còn có khả năng linh hoạt, có thể bảo vệ đất nước trong bất kỳ tình huống nào. Những chiến thuật du kích, sự đoàn kết của nhân dân, và sự chuẩn bị tinh thần sẽ là nền tảng để Đại Nam đứng vững trong một thế giới đầy biến động.
Một buổi sáng đẹp trời, Nguyễn Hải đứng trước hàng ngũ binh sĩ trong một buổi duyệt binh tại kinh thành Huế. Những tiếng hô vang dội, ánh mắt kiên cường của những người lính trẻ tuổi, và lá cờ Đại Nam tung bay trong gió là minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của quốc gia. Quân đội Đại Nam giờ đây không chỉ là một lực lượng phòng thủ mà còn là biểu tượng của hy vọng và sức mạnh. Trong lòng Nguyễn Hải, niềm tin vào tương lai của đất nước ngày càng vững chắc. Cậu tin rằng, với những cải cách này, Đại Nam sẽ không chỉ bảo vệ được chủ quyền mà còn có thể phát triển mạnh mẽ trong thế giới này.