Mãn kinh
Ông ngồi sau cái bàn cực cũ, cực đắt, cực mộc viết những điều ngu xuẩn của mình vào sổ khám bệnh của tôi và dửng dưng nói với tôi khi đó đang mặc lại tất ở phía sau tấm màn gió:
- Đấy là kỳ kinh cuối cùng của chị.
Thậm chí giọng ông không hề run.
Liệu ngay trong những giờ đầu tiên mãn kinh, người phụ nữ đã có thể mắc ngay tật nghiện rượu?
Tôi chắc rằng có thể, bởi chỉ cần cái cốc nhựa của tôi trống không quá mười phút, là tôi đã có triệu chứng muốn rót thêm. Thực ra thì tôi muốn hỏi bác sĩ phụ khoa của tôi về chuyện đó, nhưng hình như ông ta còn say hơn cả tôi, nên lại thôi. Với lại ông ta nhìn tôi rất lạ, cứ như là muốn dùng ánh mắt để lột quần áo của tôi ra. Đúng như vậy. Đúng là ông đã nhìn tôi như vậy. Thậm chí nếu như đã từ lâu rồi chẳng có ai muốn cởi quần áo của tôi dù chỉ là bằng mắt hay bằng tay, thì tôi vẫn cứ nhớ - mặc dù tôi mãn kinh đã được mấy tiếng rồi – người đàn ông có thể nhìn người đàn bà như thế nào nhỉ khi ông ta muốn cởi quần áo của chị ta bằng ánh mắt. Kể cả nếu như đó là bác sĩ phụ khoa của chị ta. Thực sự là tôi nhớ.
Tôi nhìn ông ta tiếp tục rót whisky vào cái cốc nhựa trong suốt của tôi để trên mặt bàn gỗ sồi của ông và phân vân, liệu bác sĩ phụ khoa – không chỉ của tôi ở đây, được sắp đặt như một viên gạch của ngôi nhà Đức, mà là nói chung – trong phòng khám của mình có thể nhìn phụ nữ như thể muốn cởi quần áo của chị ta ra bằng mắt? Thậm chí nếu như một trăm hai mươi bốn phút trước đó chị ta tự cởi hoàn toàn do tự nguyện và ông ta đã nhìn vào cái khu vực kín ấy như một nhà sinh vật học nhìn một loài vi khuẩn hoàn toàn mới. Liệu có bao nhiêu loại vi khuẩn mới trên thế giới này?
Bao giờ tôi cũng tự hỏi, tại sao cứ mỗi lần chuẩn bị đi khám phụ khoa là mình lại đi mua đồ lót mới.
Tôi đã vét sạch túi tiền của mình – bao giờ cũng nói với Andrei rằng tôi để giành tiền cho chuyến đi nghiên cứu ở Nepal – tôi đến cửa hàng tốt nhất thành phố và thử tất cả đồ lót mà tôi nhìn thấy rất sexy trên những cô người mẫu trên truyền hình. Và bao giờ cũng thế. Tôi ra về với bộ đồ lót mới và với một lời hứa cũ là sẽ không bao giờ đến đó nữa.
Bởi làm sao có thể khác được? Khách vào đó từ sáng sớm ngay khi cửa hàng vừa mở cửa, và các cô gái nhìn như thể họ dậy từ nửa đêm để có thể có được cái vẻ như thế. Điều này khiến phụ nữ bình thường rất dễ nản lòng và họ bắt đầu có cảm giác thiếu tự tin ngay từ lúc bước vào. Mà đó mới chỉ là bắt đầu. Sau đó họ đi theo khách khắp cửa hàng giống như những đứa trẻ đi theo bà mẹ ghẻ và bao giờ cũng khuyên thử những bộ nhỏ hơn đến hai số để mình thích, sau đó khi đưa mình vào phòng thử , họ mới mang đến cái bộ nhỏ hơn hai số và một bộ bình thường, lớn hơn hai số. Để đề phòng, “nếu cô mặc bộ trước không thoải mái”.
Và khách trong phòng thử ấy, và chỉ một phút sau là bị “hội chứng trốn chạy”. Cảm giác này đặc biệt mạnh trong các phòng thử của những “cửa hàng có tiếng nhất thành phố” (tôi đã thử ở một vài thành phố). Ở đó, trong số nhiều thứ khác, họ lấy tiền của của tôi để trang bị đèn neon, đèn knipton hay những loại đèn khí độc hại khác nữa, chúng phát ra ánh sáng mạnh hàng tỷ hoặc hàng nghìn tỷ luxơ (tôi nhớ là trong vật lý, cường độ ánh sáng được tính bằng luxơ, và từ hồi đó tôi đã liên tưởng nó với luxury – sang trọng). Ánh sáng đó lại được phản chiếu từ những bức tường, nhiều khi thậm chí từ trần nhà được gắn gương và trong những điều kiện như vậy, họ bắt cởi hết quần áo để khoác những bộ LaPerte hoặc Aubade sang trọng với giá bằng nửa tháng lương của một nữ hộ lý trong các bệnh viện ở Vacsava. Trong sự sang trọng và trước những tấm gương ấy, đến vết sẹo nhỏ do tiêm phòng lao phổi mới đẻ còn nhìn rõ, nói gì đến những nốt ruồi, những nếp nhăn hay “những vết nám tuổi tác”. Trong điều kiện ấy, trông chúng như cái giấy khai sinh được phóng to lên khổ A2 hay A1. Một bản photo hết sức rõ ràng và sinh động. Trong sự sang trọng và ở trước sự phản chiếu từ những chiếc gương ấy, con người bỗng nhớ lại tất cả những phóng sự truyền hình hay những bài báo trong Newsweek về “những nguy hiểm trong phẫu thuật thẩm mỹ” và chợt hiểu ra, vì sao phụ nữ lại chấp nhận mạo hiểm như vậy trong “những nguy hiểm”. Và người ta bỗng ghen tỵ với những phụ nữ đó và muốn từ phòng thử chạy ngay đi phẫu thuật thẩm mỹ, để xóa nếp nhăn, nhất là ở những chỗ mà bao nhiêu loại kem đắt tiền nhất cũng chẳng có ích gì.
Sau đó, ra khỏi các phòng thử như vậy, người ta có cảm giác giống như người phụ nữ ở đài phát thanh, bắt buộc phải công bố với cả nước về tuổi thực của mình. Rồi đến quầy thu tiền, và chỉ đến lúc ở đó, khi phải trả nửa tháng lương của một nữ hộ lý ở Vacsava cho cô thu ngân, người đã dậy từ nửa đêm để có được cái vẻ như vậy – khách mới nhận ra cú đấm thực sự với nụ cười trên môi. Và sau đó, với chân giá trị của mình, ra khỏi cửa hàng như không hề có chuyện gì xảy ra. Và sau đó, chí ít cũng là tôi, “như không có chuyện gì xảy ra” đi đến một địa điểm gần nhất, nơi có thể ngồi và nơi người ta bán rượu.
Nhưng nếu chủ quan mà nói thì những cô người mẫu suy dinh dưỡng ấy mặc bộ đồ lót ấy quả rất sexy. Sexy đến nỗi Andrei phải dừng đọc báo hay những bản báo cáo tài chính của mình để nhìn lại trên màn hình tivi. Mà anh thì vốn không xem tivi ngay cả khiRedford nhảy với cô(22) trong Phù thủy ngựa, còn tôi thì không thể làm chủ được mình nữa và bắt đầu tức tưởi thành tiếng trong chiếc phôtơi. Anh nghe thấy tôi khóc, anh nhìn tôi bằng ánh mắt như kiểu “không biết mụ này lại nghĩ ra trò gì nữa đây” và quay lại với đống giấy tờ của mình, không hỏi gì, không nhìn tivi lấy một mili giây.
Thế mà anh ấy đã nhìn cô người mẫu đó.
Và khi đó, khi Redford xuất hiện trên màn hình, tôi đã cảm thấy khó chịu. Bởi thực ra thì tôi mua bộ đồ lót đó hoàn toàn không phải vì ông bác sĩ phụ khoa của tôi. Hoàn toàn không phải. Và khi đó tôi nghĩ rằng tôi căm thù, thậm chí tôi cũng chẳng biết là ai hay cái gì, vì sự qua đi của thời gian đó, nó làm tàn phá làn da của tôi bằng những nếp nhăn, vì cái trọng lực chết tiệt đã kéo ngực tôi xuống đất, vì cái sự trao đổi chất đã tích mỡ trên người tôi, thậm chí cả khi tôi uống nước khoáng không ga, và vì sự sở hữu cố định cái thông minh đã buộc tôi phải nghĩ rằng thế chỉ là có thể tồi tệ hơn mà thôi. Và mặc dù có trí thông minh ấy, tôi vẫn cứ vét sạch khoản “tiết kiệm để đi Nepal”, cứ hành hạ cái tôi của mình trong phòng thử ấy và mua những bộ đồ lót ngày càng đắt hơn, tự thuyết phục mình rằng sẽ tốt hơn nếu mặc bộ đồ lót đắt tiền khi phải cởi quần áo ở chỗ bác sĩ phụ khoa, nhưng thực chất thì tôi lại tính rằng Andrei sẽ là người cởi cho tôi bộ đồ lót ấy.
Nhưng Andrei không hề cởi cho tôi bất cứ thứ gì kể từ bảy năm mười tháng và mười bốn ngày nay. Tôi nhớ điều này rất chính xác vì “lần cuối cùng” ấy vào cái đêm mà lần đầu tiên anh được bầu vào hội đồng quản trị của công ty. Khi nghĩ đến “công ty”. Tôi không thể không nghĩ đến Marta, cô bạn gái của tôi. Hiện đang ở Áo. Có một lần, hoàn toàn vô cớ cô gọi cho tôi vào lúc nửa đêm từ một quán bar nào đó ở Viên, khi đang say, và gào trên nền nhạc:
- Cậu nghe này, có phải từ cái hồi Piotr của cậu, không… anh ta đâu phải Piotr… verdammt… Anh ta là Andrei, phải không… nhưng eal… nhưng từ cái hồi Andrei của cậu ở trong cái công ty ấy thì anh ta cũng thôi “làm việc”(23) luôn? Chí ít thì cũng với cậu? Cậu nghĩ rằng họ thành lập công ty để rồi suốt ngày đi giám sát? Kể cả đêm, và vì lý do đó mà không ngủ với chúng ta nữa?
Và cô cúp máy, không thèm chờ câu trả lời của tôi. Và nghĩ rằng Marta muốn trở thành nữ tu trước khi trở thành một nhà thần kinh – sinh học. Bây giờ cô đang ở Viên, sau khi trốn chạy Jurgen, ông chồng thứ ba ở Montreal.
Jurgen, con trai của ông chủ ở tờ tuần báo có nhiều độc giả nhất ở Áo, được học bổng ở Đại học tổng hợp ở Montreal và chỉ nhiều hơn thằng con trai với người chồng thứ hai của cô ba tuổi. Cô gặp cậu ta ở lớp học tiếng Pháp. Cô đến lớp muộn. Lớp học đã kín chỗ. Jurgen là người duy nhất đứng dậy và nhường chỗ cho cô, còn cậu ta thì đi tìm ghế cho mình. Cậu ta quay về tay không, bởi tất cả các phòng học khác đều đóng cửa, và suốt một giờ liền cậu ta đứng sát tường, nhìn cô cười.
Họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh. Cậu ta mê hoặc cô bằng sự rụt rè, bằng sự khiêm tốn hiếm thấy, bằng bàn tay như của một nghệ sĩ dương cầm và bằng khả năng nghe cô nói hàng giờ, mặc dù cậu ta, như rất ít những người đàn ông khác, có rất nhiều cái để nói. Họ hay đến quán cà phê ở khu giám hiệu. Sau mấy tháng, vào một tối nào đó, họ cùng đi ăn. Ngay sau khi gọi đồ tráng miệng, cậu ta chạm khẽ vào tay cô. Họ đã không đợi được người chạy bàn. Jurgen để lại thẻ tín dụng của cậu ta, danh thiếp và tiền boa trên bàn rồi họ rời nhà hàng. Trong taxi, trên đường về nhà cậu ta ở Quartier Latin, ngoại ô Montreal, cô đã cởi dần dần. Bây giờ Marta biết cả tiếng Đức.
Đơn giản là Marta bào giờ cũng ở cùng với người đàn ông mà “cô yêu”. Nếu yêu một người Eskimo, thì cô sẽ ở Grenland. Điều này thì tôi dám chắc. Chính cô thuyết phục tôi đi Nepal, còn tôi thì vét nhẵn số tiền dành cho tài khoản ấy.
Andrei không thể chịu nổi cô. Chủ yếu vì khi ngồi nói chuyện, bao giờ cô cũng có nhiều cái để nói hơn về bất cứ đề tài nào. Đã thế, cô còn nói ra điều đó. Và nói bằng bốn thứ tiếng. Ví dụ như cái lần trong một bữa tối không thể quên được hồi chúng tôi đi nghỉ với sếp của Andrei ở Geneva, hai năm trước đây.
Vào một kỳ nghỉ cuối tuần, chúng tôi đi từ Geneva đến Anneca ở Pháp. Chỗ ấy cách trung tâm Geneva chỉ có bốn mươi cây số. Bất kể khi nào, nếu tôi muốn sống tuổi già của mình ở đâu đó – Chúa ơi, tôi huyên thuyên gì thế này, tôi chẳng đang sống tuổi già của mình từ hai giờ nay rồi sao – thì nhất định tôi sẽ đến Anneca. Đỉnh Alpơ trắng tuyết soi bóng xuống mặt hồ trong như pha lê. Tốt nhất là chiêm ngưỡng vẻ đẹp ấy trên sân thượng của quán bar ở L’Imperial Palace với Beaujolais(24). Ngoài ra, ở Anneca người ta có cảm giác như ai ai cũng khỏe mạnh, giầu có và chẳng vội vã đi đâu.
Những người Thụy Điển, hoàn toàn ngẫu nhiên, dự định tổ chức một bữa tối chia tay ở chính nơi và tại chính khách sạn mà Marta đang ở, chả là cô đang chủ trì một cuộc họp khoa học tại một hội nghị nào đó. Cô xuống Restaurant của khách sạn để mượn cái mở nút vang mà cô muốn “uống cạn, nghe Mozart và thủ dâm trong bồn tắm”, như cô kể cho tôi nghe với sự thật thà cởi mở đặc trưng của mình, trong lúc chúng tôi bỏ cánh đàn ông lại để cùng đi toilet. Ngay sau đó, cô thì thào hỏi tôi bằng cái giọng đầy nhục cảm:
- Còn cậu đã có khi nào vừa nghe Mozart vừa thủ dâm chưa?
Mấy phút trước đó cô đã lấy cái mở nút chai của người chạy bàn, quay mặt vào trong restaurant và nhìn thấy tôi. Cô hét lên bằng tiếng Pháp “merde” to đến nỗi mọi người đều ngừng ăn và ngừng nói chuyện, và khi cả phòng ăn chìm trong im lặng chết chóc, Marta chạy đến bàn tôi, không hề để ý tới bất cứ ai và bất cứ cái gì, hôn tôi như hôn đứa con gái đã hai mươi năm không gặp lại. Tôi không biết mọi việc xẩy ra cụ thể như thế nào, nhưng một lát sau thì đơn giản là cô ngồi cùng chúng tôi, vừa gọi món ăn vừa đùa cợt với người chạy bàn. Ngoài chúng tôi, những người Ba Lan, quanh bàn còn có cả người Mỹ, người Đức và đương nhiên là ông sếp người Thụy Điển. Một người đàn ông trẻ và lịch lãm. Chưa bao giờ tôi nhìn thấy cặp mắt xanh đến thế ở những người đàn ông. Một tay đồng tính ái. Ông ta không hề muốn giấu điều đó. Ông đến ăn tối cùng với người bạn trai của mình.
Sau vài ly vang thì Marta kể tiếu lâm về người Ba Lan cho những người Đức nghe bằng tiếng Đức và dịch từ tiếng Pháp sang tiếng Anh cho ông sếp người Thụy Điển. Mặc dù ông này đã tốt nghiệp Harvard và hoàn toàn không có nhu cầu đó. Ông ta nhìn Marta ngạc nhiên và buồn cười nhắc lại:
- Được đấy, madam, chị hãy kể cho họ đi. Chị ấy, madam. Xin mời. Tôi chưa bao giờ thấy người Mỹ lại nhìn ai ngạc nhiên như vậy. Chị có bắt buộc phải là nhà thần kinh – sinh học ấy không?
Andrei lặng im suốt buổi và trông như một đứa trẻ mẫu giáo đang ấm ức vì bị mẹ nó phạt đứng ở góc nhà trước mặt bạn bè.
Vì thế mà Andrei rất ghét Marta. Ngoài ra, cứ hễ có cơ hội là anh lại bình luận về đời tư của cô, anh cho rằng Marta “đơn giản là thần kinh không bình thường”. Do đó nên cô luôn chạy từ người đàn ông này đến người đàn ông khác để tìm kiếm “sự thay đổi tình dục mà cô vẫn nhầm là tình yêu”. Và bằng cái giọng gắt gỏng bề trên, anh thêm vào sự khôn ngoan từng trải mà mẹ chồng tôi bao giờ cũng nhắc đến khi có dịp: “Việc anh đặt cái cơ thể bệnh tật của mình lên chiếc giường nào không quan trọng, bởi nó vẫn sẽ luôn là bệnh tật”. Còn tôi, cứ mỗi lần anh ấy nói thế, tôi lại nghĩ rằng Marta nằm trên một chiếc giường mà ở đó có ai đó khát khao cô, và chỉ bắt đầu “mắc bệnh” khi chiếc giường đó nguội lạnh đi. Và khi đó đơn giản là cô ấy đứng dậy và ra đi. Cả ý nghĩ về những lời chỉ trích cả nỗi sợ trước nỗi cô đơn đều không làm cô hoang mang. Marta rời khỏi đống lửa đã tàn, và cô tìm hơi ấm cở nơi khác. Bởi với Marta, không có “tình yêu không đúng lúc”. Chỉ có nấc, hành kinh, cái chết hay bà hàng xóm thì mới không đúng lúc. Nhưng tình yêu thì không.
Thực sự là Marta chưa bao giờ tìm kiếm tình yêu ấy. Cô luôn luôn gặp, cho dù có quá ít thời gian trong một ngày làm việc suốt hai mươi tiếng. Có thể do cô chưa bao giờ chấp nhận chỉ là chiếc giường đối với đàn ông. Hiếm khi cô nén được tiếng thờ dài và sự ngạc nhiên khi nghe kể: “anh ấy cứu rỗi và làm thay đổi cả thể giới” bằng trí thông minh của mình, bằng tiền của mình, bằng tiền của mình hay tài năng của mình. Bởi Marta hiếm khi có ít tiền hơn, ít tài năng hơn, còn trí thông minh thì hầu như chưa bao giờ cô có ít hơn.
Hơn thế, Marta muốn là cả thế giới đối với đàn ông, cái thế giới mà anh ta muốn cứu rỗi. Cô chỉ vừa mới nói với tôi điều này. Một lần cô cùng với Jurgen của mình bay từ Viên về, để giới thiệu với anh về Gdansk. Để, như cô nói, “cuối cùng anh ấy hiểu được cái góc Ba Lan trong văn chương của Grass, mà thiếu nó thì Gunter không bao giờ có thể đạt được cái giải Nobel văn học thiếu khách quan của các anh, cái giải thực sự chỉ có tác giả của các bộ bách khoa toàn thư là xứng đáng”.
Cô giới thiệu Gdansk cho anh ta trong hai ngày, đến thứ năm cô đề nghị anh ta “cứ tự tổ chức lấy ngày nghỉ cuối tuần của mình”, vì bây giờ cô muốn “ăn tối và ngủ lại với đứa bạn gái thân nhất, còn anh thì chỉ có thể quấy rầy mà thôi”.
Cô đã nói thế!
Và đầu tiên cô gọi điện đến văn phòng Andrei, dặn anh đừng có gọi điện đến Sopot cho chúng tôi, “vì chúng tôi có những ngày nghỉ theo kiểu đàn bà”, sau đó gọi cho tôi.
Chúng tôi mặc đồ ngủ, cùng ngồi trên một chiếc giường trong Grand Hotel ở Sopot, tích vào người hàng triệu calo từ kem, bánh táo và bánh gatô, tu sâmbanh, nghe Grechuta và xem những cuốn album ảnh cũ, hết khóc vì buồn lại khóc vì cười. Và khi đó Marta kể cho tôi nghe đã quen Jurgen như thế nào và đã cởi dần quần áo ra sao khi anh ta hôn tóc cô ở trong taxi trên đường đến nhà anh ở Montreal. Và cô nói thêm:
- Bởi phụ nữ thường dễ biết nhất họ muốn gì, sau lần đầu tiên. Tất cả hoặc chẳng có gì. Thực ra thì họ biết ngay sau nụ hôn đầu tiên. Đúng không?
- Đúng, Marta ạ. Đúng. – tôi trả lời và ôm cô và không nghĩ tý gì đến Andrei. Và ôm Marta, tôi phân vân, liệu tôi có để hoài phí cuộc đời của mình khi không có ai để nghĩ tới trong những khoảng khắc như thế này. Thực sự tôi không có ai. Bởi tôi luôn chỉ có mỗi mình Andrei.
Thế là đêm hôm ấy, khi Andrei được bầu vào hội đồng quản trị và anh gọi điện về lúc gần bốn giờ sáng, bảo tôi đi đón anh ở Jachranka, nơi họ họp. Tôi choàng thêm cái áo khoác ra ngoài váy ngủ cotton và đi.
Andrei rất hưng phấn. Tôi biết. Mỗi thành công đềy gây ra trong anh sự kích thích tình dục. Thời gian cuối, những lần gần gũi được nhất – bất kể cái gì có nghĩa “được nhất” ở đây - là khi hoặc anh lên chức, hoặc khi anh quyết toán được bản thu chi “ với trung tâm ở Geneva”, hoặc khi họ chuyển phòng làm việc của anh lên tầng cao hơn hoặc khi chỉ số chứng khoán của công ty anh tăng “ít nhất mười hai điểm không phụ thuộc vào giá trị ghi được của WIG(25)”. Nếu vì một lý do nào đó mà tôi muốn dựng lại đời sống chăn gối của mình trong những năm gần nhất, thì chỉ cần có bản lưu chỉ số chứng khoán của WIG và hồ sơ cá nhân của chồng tôi là đủ. Chức càng cao hay chỉ số chứng khoán càng cao thì độ cương cứng của chồng tôi càng tốt.
Nhưng vào cái đêm hôm ấy, khi được bầu vào hội đồng quản trị, anh đã hưng phấn theo kiểu khác. Chúng tôi mời cả ông chủ tịch hội đồng quản trị lên xe. Một gã đàn ông thô lỗ, gợi lên hình ảnh một con hà mã trong bộ complê quá chật. Mỗi lần ông ta bật cười, nước bọt bắn tung tóe vào ông ta và tất cả những ai trong vòng bán kính một mét. Mà ông ta thì cười vô cớ và cười liên tục. Nhưng ông ta lại là chủ tịch hội đồng quản trị.
Ông ta bảo anh – sau bốn giờ sáng – thả xuống Saski, mặc dù ở Mokotow ông ta cóvila với đầy đủ vợ, ba cô con gái và một cậu con trai. Khi chủ tịch hội đồng quản trị vừa ra khỏi xe, Andrei chuyển ngay sang ghế cạnh tôi. Xe lăn bánh và ngay sau đó chúng tôi phải dừng lại vì gặp đèn đỏ. Lúc ấy, không một cử chỉ tình cảm nào dù là nhỏ nhất hoặc một lời nào, Andrei đưa tay vào giữa hai đùi tôi. Bên trong cái váy ngủ cotton tôi không có quần lót, lại ngồi dạng hai chân để có thể đạp được vào cái pedan ga và thao tác trong cái Mercedes công vụ rộng thêng thang của anh ấy, nên anh cho ngón tay vào tôi chẳng khó khăn gì.Tôi hoàn toàn không lường trước chuyện đó. Còn tồi tệ hơn cả phá trinh! Khi phá trinh, thậm chí nếu có bị đau thì người ta vẫn biết được là nó sẽ đến và quan trọng là người ta muốn điều ấy.
Tôi kêu lên. Anh nghĩ rằng vì tôi kêu vì sướng. Còn tôi lại kêu vì đau. Anh cầm vô lăng và chúng tôi đi đến một cái sân sáng đèn của một ngân hàng nào đấy. Và khi đó, bẩy năm, chính tháng và mười bốn ngày trước đây anh xé áo khoác của tôi, giật tung tất cả cúc áo để kéo váy ngủ lên. Và nói những lời cực kỳ thô bỉ. Giống như trong một bộ phim “con heo” ghê tởm nào đó. Anh thở ra toàn mùi rượi sặc sụa và nói rằng chốc nữa anh sẽ “ghiến ngấu tôi để tôi nhớ đời”. Và “nghiến ngấu” đó là từ nhẹ nhàng nhất được phát ra từ cái miệng lầu bầu của anh lúc đó. Cho nên tôi nhớ chính xác chồng tôi đã cởi quần áo lần cuối của tôi ra lần cuối vào lúc nào. Và tôi rất muốn đến một lúc nào đó sẽ quên được chuyện này.
Tôi đã phân vân trước tất cả những chuyện đó, khi vị tiến sĩ y học của tôi, chuyên ngành phụ khoa, đã làm nghiên cứu sinh ở Heidelberg, đi đến cái tủ kính đặt sát tường có treo tất cả các chứng chỉ của ông được đóng khung, đẩy những cái hộp cáctông đựng thuốc và những tấm quảng cáo kinh khủng về vòng tránh thai và lôi ra một chai nữa.
- Remy Martin – ông nói có vẻ tự hào và cười giả tạo.
Ông thả cái kính gọng vàng xuống mũi (nó luôn gợi cho tôi hình ảnh một bác sĩ người Đức đeo kính gọng vàng trong những phim về các trại tập chung), đi ra cái ghế mà lúc nãy ông ngồi để “quan sát vi khuẩn của tôi”, cài cúc áo và đẩy chai rượu dưới cái đèn halogen giống như một cái đèn pha.
- Màu vàng sẫm tuyệt đẹp. Chai cuối cùng của hạng này đấy. Đây là VSOP, có mười lăm năm tuổi, và nằm ở chỗ tôi sáu năm nữa, như vậy là hơn hai mươi mốt năm. Chúa ơi, thời gian trôi mới nhanh làm sao… ông thở dài.
Đúng vậy. Mới chỉ cách đấy không lâu. Vào cái năm khi ông nhận chai rượi này, tôi sinh Maciej. Thế mà chỉ như vừa mới tuần trước. Sau đấy thì không bao giờ Andrei còn yêu tôi như cái hồi tôi chuẩn bị sinh Maciej cho anh nữa. Và giữa chúng tôi mới tuyệt vời làm sao. Lúc nào cũng như lễ hội và ở đâu cũng có tình ái. Anh đặt tay lên má tôi trong thư viện của đại học tổng hợp và cái đó còn mê li hơn cả phần lớn những đỉnh điểm mà tôi có với anh trong thời gian gần đây.
Thời gian ấy lâu lắm rồi.
Có một lần vào tháng Ba, anh từ viện về. Bật tất cả các đèn trong nhà, mở nhạc Pink Floyd và kéo tôi ra khỏi giường, mời nhảy. Vào hai giờ sáng. Và sau đó, khi tôi vừa nhảy vừa ngủ trên vai anh, anh thì thầm vào tai tôi rằng anh nhận được học bổng đi Mỹ và rằng “Maciej sẽ ra đời bên bờ Pacific”. Thậm chí anh không thèm hỏi, liệu tôi có thích con gái hay tôi chỉ cần hỏi xem tôi có thích đặt tên con là Maciej không. Anh không cả hỏi tôi xem tôi có muốn đẻ ở đây, ở Krakow, nơi có mẹ tôi, có Marta và các nữ hộ lý nói tiếng Ba Lan không. Anh không hỏi gì hết, chỉ nhảy với tôi và thông báo thế. Anh thì thầm những quyết định của anh vào tai tôi, còn tôi áp vào người anh trong điệu nhảy, nửa thức nửa ngủ và nghĩ rằng tôi có người đàn ông tốt nhất dưới gầm trời này, và rằng chẳng gì thì cũng ít ai được sinh con bên bờ Pacific thay vì ở đây, trong cảnh nghèo nàn, nơi thậm chí bệnh viện cũng không có ống tiêm. Và tôi khi đó, phản xạ nhiều lần từ cái tấm gương huyền bí đó và biến mình ngày càng trở nên nhỏ nhoi hơn. Và cả bây giờ anh vẫn nhìn tôi như vậy.
Anh đưa tôi từ Ba Lan đến tận cùng của thế giới ở San Diego khi tôi đang mang thai ở tháng thứ năm. Xa hơn chỉ còn Hawaii và Galapagos. Anh bắt tôi phải mặc một cái áo khoác thật rộng, để ở sân bay họ không phát hiện ra tôi đang mang thai, vì trong đơn xin visa, anh nói dối rằng tôi không có. San Diego rất nóng, vì hầu như ở đấy bao giờ cũng nóng, còn tôi thì sợ hãi như thể trong bụng mình, bên dưới cái áo khoác đông là hai cân cocain chứ không phải là Maciej, khi đưa hộ chiếu của mình cho người phụ nữ to béo mặc quân phục gắn phù hiệu cảnh sát trưởng và đeo súng lục.
Bốn tháng sau thì tôi đẻ. Trong một bệnh viện ở ngoại thành San Diego. Bị bỏ một mình trong căn hộ mà mỗi ngày cảnh sát phải đến mười mấy lần vì tôi chuyên quên ngắt còi báo động mỗi khi ra ngoài, tôi luôn luôn chờ đợi Andrei. Anh đi từ sáng đến nửa đêm mới về. Tôi cô đơn đến nỗi cảm thấy như trong người mình có cây xương rồng khô đang tức tối, nó có thể làm đứa con gái chưa ra đời của tôi bị thương. Bởi từ đầu, tôi vẫn bí mật mơ ước có một đứa con gái. Sau này, ngay trước kỳ sinh, vì hận Andrei mà tôi muốn đứa bé này là con gái. Hận vì nỗi cô đơn khiến tôi có cảm giác như mình chia sẻ toàn bộ nỗi buồn của thế giới với cái vô tuyến được bật lên ngay khi tôi vừa thức dậy. Tôi không biết tiếng Anh cũng chẳng sao.
Cả chuyện “anh làm việc cho cả ba chúng tôi” cũng chẳng là gì, “anh đã làm bằng tiến sĩ và nghiên cứu khoa học tầm cỡ quốc tế” chẳng là gì, còn ngoài giờ anh đi đến từng nhà phát những tờ quảng cáo để kiếm thêm tiền nộp cho Hội Chữ Thập Đỏ. Những cái đó chẳng là cái quái gì hết. Anh phải dù chỉ là chút ít cùng với tôi, chứ không phải với cái “khoa học tầm cỡ quốc tế”. Anh phải sờ vào bụng tôi và nghe xem nó có đạp không, anh phải lo lắng mỗi khi tôi bị ra huyết và chạy ra hiệu thuốc để mua băng vệ sinh, phải đi cùng tôi đi chọn những cái áo màu xanh da trời, những đôi giầy sơ sinh trắng nhỏ xíu, chúng làm tôi cảm động đến phát khóc, anh phải nắm tay tay những khi tôi nhớ đến se sắt ngôi nhà ở Krakow và dù chỉ một lần thôi, có mặt ở nhà khi cảnh sát đến, vũ khí sẵn sàng nhả đạn vì tôi quên ngắt còi báo động những lần ra ngoài đi lấy quần áo, silíp và tất của anh ở hiệu giặt.
Sau đó tôi đã đẻ ở gần xưởng giặt và gần Pacific Macius. Và anh biến đi đâu đó, cây xương rồng khô vỡ ra trong tôi, và tôi không còn bật vô tuyến ngay khi vừa thức dậy nữa.
Chúa ơi, thế mà đã hai mươi mốt năm rồi.
Thời gian trôi nhanh biết bao…
VSOP từ hơn hai mươi năm nay! Chúa ơi, cái này thì không thể trộn với danielse (một loại rượi) vô vị mà chúng tôi đã nhấm nháp trong hai tiếng đầu tiên mãn kinh của tôi được. Cả bác sĩ phụ khoa của tôi cũng cảm thấy thế. Ông đứng dậy và lấy từ cái tủ cạnh ghế ra hai cốc nhựa mới. Hay quá đấy! Đó chắc chắn là những cái cốc mà cô trợ lý của ông đã đưa cho các bà để lấy mẫu nước tiểu. Remy Martin hơn hai mươi năm tuổi với giá ít nhất là 100 đô trong những chiếc cốc nhựa như một khoản phụ trong giấy giới thiệu đến bác sĩ tiết niệu! Liệu ông có thực sự ưu tiên tôi như vậy không? Liệu có đúng là trước đây ông chưa bao giờ uống với ai trong phòng khám không?!
Ông ngồi đối diện với tôi, nới lỏng cái cravat, cởi cúc áo và cởi chiếc áo choàng trắng có thêu họ tên bằng chỉ xanh ra. Không mặc áo choàng, nhìn ông bỗng khác hẳn. Hoàn toàn không giống một bác sĩ. Mà giống một người một người đàn ông thì đúng hơn.
Tôi vốn không ưa các bác sĩ. Họ giống hệt nhau trong sự tự mãn và khâm phục truyền thống của mình về những cái họ làm. Họ làm bằng thạc sĩ y học và bắt mọi người phải gọi mình bằng tiến sĩ. Một người bình thường để được như thế thì phải làm bằng tiến sĩ. Sau mươi phút chuyện trò về bất cứ cái gì khác, bao giờ họ cũng quay về y học bằng cửa sau. Bên cạnh họ, người ta có cảm giác – kể cả đối với các nhà phẫu thuật hàm – rằng họ sống trên trái đất này với một sứ mệnh quan trọng nào đó, trong khi những người như luật sư, bưu tá hay thu ngân thì đơn giản là kiếm tiền để trả những khoản nợ.
Về nguyên tắc thì tôi chưa có quyền nghĩ như vậy về bác sĩ phụ khoa của mình. Chưa bao giờ tôi nói chuyện với ông quá mười phút và luôn luôn về y học. Như có lần vô tình ông đã là một người bạn của tôi, và trong một thời gian nhất định – như Andrei nói –“thậm chí là một người bạn cần thiết” (liệu có thể là những người bạn không cần thiết không nhỉ?!) của chồng tôi. Hồi mới biết được điều này tôi đã hơi buồn. Có sổ khám bệnh và dạng chân trước “người bạn cần thiết” của chồng, để rồi xin lời khuyên về việc ra nhiều khí hư chẳng hạn và biết chắc rằng mấy ngày nữa lại gặp ông ta trong lễ sinh nhật một cô bạn hoặc cùng chơi bridge tại nhà mình, quả là một cảm giác chẳng dễ chịu gì. Nhưng đã chẳng có gì giống thế xảy ra. Địa điểm duy nhất mà tôi gặp bác sĩ phụ khoa của mình, ngoài phòng khám của ông ra là nhà tang lễ.
- Một người bạn thân từ thời sinh viên của Andrei đã chết ở Himalaya. Báo chí toàn Ba Lan đã viết về sự kiện này. Chúng tôi đi đưa tang ở Nowy Targ. Trong nhà tang lễ ở bên cạnh một nhà thờ nhỏ ở nghĩa trang nhìn ra Tatry, vào một ngày nắng, một phụ nữ trẻ vận đồ đen quỳ bên quan tài từ lúc chúng tôi đến. Sau đó cửa nhà tang lễ cót két mở ra và bác sĩ phụ khoa của tôi bước vào. Ông đến bên người chết, hôn rồi quỳ xuống bên cạnh người phụ nữ kia. Và cầu nguyện. Và khóc. Rồi lại cầu nguyện. Và sau lần đó tôi lại đến phòng khám của ông chỉ để xin đơn thuốc. Tôi muốn gặp và cùng ông trong chốc lát trong căn phòng đó, để biết liệu tôi luôn có thể cởi đồ trước mặt ông và ngồi vào cái ghế sau cái lần ờ nhà tang lễ ở Nowy Targ. Ông cười giả tạo giống y như những cô gái ở phòng thử đồ kia. Ông là một bác sĩ.
Tôi đã có thể.
Conag trong cái chai có từ hai mươi mốt năm nay đã xuống gần đến bên cạnh dưới của miếng nhăn, chỗ mà công ty Remy Martin quyết định in năm ngôi sao đáng tự hào của mình. Trời đã muộn. Tôi đưa cốc lên miệng, uống và không biết tại sao bỗng dưng lại hỏi:
- Vợ ông đã có nếp nhăn chưa?
Mặc dù đúng ra là tôi muốn hỏi vợ ông ấy đã mãn kinh chưa.
Ông nhìn vào tôi với một nỗi đau trong mắt, như thể vừa bị tôi thọc dao vào má.
- Nếp nhăn…?
Ông chậm chạp đẩy cái ghế gỗ sồi ra xa bàn. Đứng dậy. Đưa cái cốc nhựa lên miệng và uống lấy uống để.
- Nếp nhăn… Nếp nhăn, chị biết không, thì ngay cả vũ trụ cũng có. Sóng hấp dẫn làm cho vũ trụ bị nhăn giống y như giọt mưa rơi từ trên trời xuống làm nhăn vũng nước hay mặt hồ. Chỉ có điều rất khó ghi lại được. Cái sóng hấp dẫn ấy. Nhưng nó có đấy, chắc chắn thế. Einstein đã tiên đoán và tính toán được hiện tượng này. Nhà tôi đã nói với tôi như vậy. Và còn cho tôi xem công bố của ông ta có hai lỗi. Ai cũng biết rằng sóng hấp dẫn tồn tại trong vũ trụ. Và tất cả đều nhất trí điều đó, và ai cũng muốn mình là người đầu tiên phát hiện ra nó, ghi lại, mô tả và nhờ đó mà đoạt giải Nobel hay được ghi tên trong bách khoa toàn thư… Và nhà tôi cũng muốn thế… Đôi khi cô ấy cảm nhận được sóng đó trong người mình. Cô ấy kể với tôi về chuyện đó. Đầu tiên cô ấy mở nhạc của Gershwin mà cô ấy yêu thích, sau đó thì viết phương trình toán học gì đó hết nửa trang giấy rồi giải thích, rằng từ phương trình ấy rút ra kết luận là chắc chắn có sóng hấp dẫn và rằng cô ấy cảm nhận nó như những rung động nhẹ bên trong. Và với ly rượu trong tay cô ấy thuyết phục tôi đầy phấn khích, rằng phát hiện ra sóng hấp dẫn, đó gần như là sự phát hiện của Chúa khi tạo ra thế giới và rằng điều đó…thì…thì thật đẹp và tuyệt vời. Và mãi mãi như thế… Lạy Chúa tôi, cô ấy mới đẹp làm sao mỗi khi hài lòng về một điều gì đấy… Cùng với một giáo sư của mình ở trường đại học, ông này quen với Taylor, cái ông đoạt giải Nobel ấy, cô ấy đã giải quyết được, sau hai năm, mọi thủ tục để được vào trạm quan sát sóng hấp dẫn lớn nhất tại Livingston ở Luizana. Họ là những người Ba Lan đầu tiên được phép tiến hành nghiên cứu trong phòng thí nghiệm này. Họ bay vào ngày Chủ nhật Phục sinh. Ở sân bay, cô ấy vui như một đứa trẻ đang chờ ở cửa vào Disneyland. “Bao giờ mang được sóng ấy về, em sẽ đẻ ngay cho anh một thằng con trai…”- cô ấy cười nói, mặt ửng đỏ và hôn tạm biệt tôi. Nhưng cô ấy đã không về. Giống hệt như anh cô ấy đã không trở về từ Himalaya. Họ hạ cánh ở Nowy Orlean, nơi họ cùng với bốn người Pháp nữa từ Đại học Tổng hợp Bordeux phải chuyển sang một máy bay nhỏ và bay đến Baton Rouge, rồi từ đó đi xe buýt của trạm quan sát về Livingston. Chiếc máy bay bị rơi xuống hồ Ponchartrain ngay năm phút sau khi cất cánh.
Ông bỏ kính, chuyển từ tay này sang tay khác.
- Khi nghĩ đến vợ tôi và ông anh đã leo lên trời của cô ấy, đôi khi tôi thấy hình như Chúa đã dứ ngón tay đe họ vì tội tò mò. Mà khi Chúa đã giơ ngón tay ra dọa, thì đôi khi con người phải chết. Nhưng mà cô ấy có lấy mất của Chúa bí mật nào đâu. Và tôi – ông quay lại bàn, rót đầy vào cốc mình, có mấy giọt bị rớt ra chỗ giấy tờ để cạnh chai rượu, uống lấy uống để và cầm chai rượu đi ra phía cửa sổ, quay lưng lại phía tôi – chị biết không, tôi mong sao vợ tôi có thể có được tất cả mọi nếp nhăn và tôi có thể dẫu chỉ một lần thôi nhìn thấy chúng. Thậm chí chị không thể hình dung ra vợ tôi là một phụ nữ đẹp như thế nào đâu.
Ông quay lại bàn làm việc. Lau trộm nước mắt và chậm chạp đeo kính.
- Bởi thời gian, chị biết không, như lực hấp dẫn, làm nhăn vũ trụ, hay như giọt nước rơi xuống làm nhăn vũng nước hay mặt hồ. Chỉ có điều một số người đã ra đi trước khi nó rơi xuống.
Hôm qua tôi từ chỗ bác sĩ phụ khoa về, say và khóc. Người lái xe taxi hỏi, liệu có phải “đưa chị về tận cửa hàng không?” Tôi cố hết sức và lầu bầu: Chắc chắn là không!
Tôi đưa ví để anh ta tự lấy tiền. Tôi cho rằng như vậy sẽ tốt hơn.
Ô tô của tôi đỗ ở điểm đỗ này. Tôi vẫn định sẽ về bằng xe của mình. Nhưng mọi chuyện diễn ra như vậy. Điều đó không hợp với tôi. “Bởi lẽ em là một người công thức kinh khủng” – Andrei vẫn bảo.
Hôm qua tôi đã uống với bác sĩ phụ khoa của tôi. Rất ít ai lại uống khi xưng tội. Mọi người đều nghĩ tới sự trừng phạt. Nhưng tôi đã uống, bởi tôi nghĩ chủ yếu đến những tội lỗi. Và sau đó ông ta kể với tôi về vợ ông và khóc, sau đó thì tôi khóc. Và thêm vào đó, tôi đã mãn kinh.
Và ngày hôm nay có vẻ như khác hơn. Tôi không đi làm. Tôi gọi điện nói là bị mệt. thậm chí tôi đã không nói dối. Vì hôm nay tôi cảm thấy như vừa được lôi lên từ đống gạch vỡ sau một trận động đất.
Tất cả là do ông bác sĩ ấy và bức ảnh mà tôi tình cờ tìm thấy trong tráp. Tôi và Andrei với Maciej mới sinh trên tay. Ảnh cỡ 7x11. Lúc đó chúng tôi mới có ba người, nhưng thực ra hồi ấy chúng tôi luôn chỉ có hai. Đã lâu rồi chúng tôi không là ba người nữa. Vĩnh viễn không. Chúng tôi đã phân tán như thế nào đấy. Cùng với việc kiếm tiền, việc nâng cao mức sống, việc đảm bảo cho mình lúc tuổi già. Một ngôi nhà bình yên của những bậc cha mẹ có trách nhiệm. Khi tốt nghiệp trung học và lên Vacsava học đại học, Maciej đã cười với chúng tôi và nói: “Bây giờ thì bố mẹ có một túp lều tranh tự do rồi nhé!”.
Chúng tôi có.
Tự do, trống rỗng, to và lạnh như một cái lều tuyết.
Ở đây không còn tiếng cười, sự ồn ào, niềm vui. Tôi cứ nghĩ rằng đó là của gia đình, nhưng hóa ra chỉ là của Maciej thôi. Chúng tôi thậm chí chẳng nói gì nhiều mỗi khi Andrei đi làm về. Và khi ấy, khi có cả anh trong căn nhà trống rỗng vắng tiếng ồn ấy, thì…thì khi đó…khi đó tôi nhớ anh nhiều nhất.
Andrei…
Anh gọi đó – cái thời gian ở phía sau chúng tôi – là cuộc sống toại nguyện. Một ngôi nhà ven rừng, con trai học ở một trường đại học tốt nhất, một căn nhà nghỉ bên bờ biển. Khi đã có cuộc sống toại nguyện, người ta không còn gì để chờ đợi.
Nhưng tôi thì có!
Tôi ước lại được cùng anh đi Paris, được cùng anh ăn bánh sừng bò ngay trên giường vào sáng chủ nhật và cười vì bất kể chuyện gì. Nhưng anh lại có cuộc sống đã toại nguyện, và những vụn bánh trên giường làm anh khó chịu.
Không!
Tuổi già không chỉ là những vết nhăn.
Tối nay tôi đã cho anh xem những tấm ảnh ấy.
Một gia đình hạnh phúc – anh nói.
- Một đôi hạnh phúc – tôi trả lời, hai tay nâng khuôn mặt anh và hôn nhẹ lên mũi. Có vẻ như anh đỏ mặt.
Hôm qua thì tôi biết rằng đó hoàn toàn không phải là rối loạn, mà kỳ kinh cách đây sáu tuần là kỳ cuối cùng. Giọng ông ta thậm chí không hề run khi nói điều đó. Cho dù chỉ là một mili giây. Ông ta ngồi bên cài bàn cũ khủng khiếp, đắt khủng khiếp và cũng mốc khủng khiếp, viết những điều ngu ngốc ấy bằng tiếng Latin vào sổ khám bệnh của tôi và dửng dưng nói với tôi đang mặc lại tất ở phía sau tấm màn gió như vậy:
- Đó là kỳ kinh cuối cùng của chị.
Giọng ông ta thậm chí không run một mảy may.
Tôi đờ người ra như những hình ảnh trong phim khi ta ấn nút “pause” ở đầu video. Không thể cựa quậy.
Thế là thế nào? Hết rồi sao?
Không kèn không trống như vậy, không thể tin được như vậy và không hề có dấu hiệu gì là tôi đã không còn ở tuổi sinh nở.
Vậy mà mới chỉ ngày nào ở nhà ông bà, tôi còn kéo chị gái lên cái gác xép đầy mạng nhện, nói bằng giọng tự hào và bí mật: “Hôm nay em bị…chị biết đấy!”.
Mới chỉ ngày nào …
“Cuộc sống toại nguyện”
Có thể Andrei có lý.
Mà cũng có thể ông bác sĩ phụ khoa của tôi có lý.
“Bởi thời gian như là, chị biết không, như là lực hấp dẫn hay giọt mưa rơi làm nhăn vũng nước hay mặt hồ”.
Buổi chiều tôi sẽ đến bãi đỗ xe để lấy xe.
Nếu như tôi không uống say.