Từ biệt Rainer bằng một lá thư giữa lúc lòng tan nát vì đau buồn và xúc động là việc quá dễ. Hơn nữa Justine cũng đã điên tiết lên và thích thú với ý nghĩ phải hành hạ cả hai - tôi đau khổ, thì anh cũng phải đau khổ, đó là lẽ công bằng. Nhưng lần nay, một lá thư từ biệt bình thường vẫn chưa đủ đối với Rainer. Như thế là phải cùng đi ăn tối ở một nhà hàng mà cả hai đều quen thuộc. Rainer không đề nghị gặp tại nhà anh ta ở Park Lane, điều đó tuy làm Justine thất vọng nhưng không làm cho nàng ngạc nhiên. Đúng rồi, anh ấy muốn cuộc chia tay có sự chứng kiến lạnh lùng của Fritz. Anh ấy không muốn có chuyện bất ngờ.
Đặc biệt tối nay, Justine chú ý ăn mặc theo sở thích của Rainer. Con quỷ ám lâu nay xúi giục Justine ăn mặc loè loẹt với màu vàng cam đã buông tha nàng. Vì Rain thích phong cách đơn giản, nên nàng mặc một chiếc robe dài chấm đất bằng loại vải xoa tím, cổ hẹp và tay dài. Một chiếc kiềng vàng uốn xoắn với những hạt trai và hồng ngọc, hai cổ tay mang hai chiếc vòng cùng màu. Nhưng tóc thì khủng khiếp - nàng cảm thấy thế - Tóc Justine không bao giờ chịu nằm ngay ngắn như ý thích của Rainer. Nàng trang điểm hơi đậm một chút để giấu đi nét mệt trên gương mặt. Thế là xong, với điều kiện anh ấy không nhìn quá gần.
- Em đã nhận được thư trả lời của mẹ chưa? Rainer hỏi lễ độ
- Chưa, thật ra em cũng không có ý chờ. Mẹ em chắc chắn không còn lời nào để nói lên sự vui mừng.
- Ngày mai em có muốn Fritz đưa em ra phi trường không?
- Cảm ơn anh, em có thể đi tắc xi, nàng trả lời khô khan. Em không muốn nhờ đến người phục vụ của anh.
- Anh họp suốt ngày nên Fritz đi với em không gây phiền hà chút nào cho anh cả.
Justine hơi lớn tiếng.
- Em đã nói với anh là em đi tắc xi!
- Em hét lên vô ích, Justine à. Ông nói, chân mày nhíu lại - Anh chìu em.
Một buổi ăn tối buồn tẻ và chán nản! Chấm dứt sớm là tốt!
- Anh có thấy phiền không nếu chúng ta về bây giờ? Nàng hỏi. Em nhức đầu ghê gớm.
Đến góc đại lộ và ngõ cụt nơi Justine ở, Rainer bảo Fritz cho xe chạy vòng khu nhà. Justine bước xuống, Rainer nắm nhẹ khuỷu tay nàng một cách lịch sự và dìu nàng đi, chỉ vô tình chạm phớt qua người Justine. Trong cái ẩm ướt buốt giá của cơn mưa phùn Luân Đôn hai người đi chầm chậm trên đoạn đường lát đá, tiếng chân nghe dội thật xa, những tiếng chân buồn và cô độc.
- Justine, chúng ta sẽ nói với nhau lời từ biệt, Rainer buông lời trước.
- Tạm biệt thì đúng hơn, nàng trả lời. Không có gì dứt khoát đâu anh, em sẽ trở về đây hoặc lúc này, lúc khác cũng như em hy vọng anh sẽ có dịp đến thăm Drogheda.
Rainer lắc đầu.
- Không, anh nghĩ có lẽ mình chia tay vĩnh viễn Justine ạ. Anh không nghĩ rằng chúng ta còn cần đến nhau.
- Anh muốn nói rằng anh không còn cần đến em nữa chứ gì? Justine nói như muốn uốn nắn lại ý nghĩ của Rainer. Điều đó không quan trọng, Rain ạ. Em không cần anh phải lựa lời với em, em quen chịu đựng rồi!
Rainer nắm tay Justine, cúi xuống hôn, rồi thẳng người lên, mỉm cười nhìn nàng rất lâu trước khi quay gót.
Về đến nhà, Justine thấy một lá thư nằm trên tấm thảm chùi chân. Justine cúi xuống nhặt bức thư và để rơi chiếc xách tay và chiếc áo khoác xuống đất.
Justine cởi giày tại chỗ, rồi bước sang phòng ngủ. Nàng buông người nặng nề trên một thùng gỗ, cắn môi suy nghĩ, ngồi sững sờ với vẻ mặt vừa rã rời vừa hoang mang, mắt đăm đăm nhìn một bức phác thảo đẹp cân dung của Dane được nàng thực hiện trong ngày lễ phong linh mục. Phải đứng lên đi một vòng qua phòng ăn, có lẽ sẽ dễ chịu hơn. Trên bàn một phác thảo chân dung của Rainer bằng viết chì mà nàng vừa vẽ cách đây mấy tuần. Và một gói thuốc lá. Justine lấy một điếu và đốt, đặt ấm nước lên bếp lò. Bấy giờ chợt nhớ lại lá thư của mẹ cầm trên tay.
Justine đọc trong khi chờ nước sôi. Nàng ngồi vào bàn ở nhà bếp, gạt bức vẽ Rainer rơi xuống đất rồi giẫm lên bằng cả hai chân. Anh không cần đến tôi nữa à? Thế thì tôi cũng chẳng cần anh!
Nàng đọc thư của Meggie.
Justine thương yêu của mẹ,
Như mọi khi, con lại hành động trong một cơn xúc động và với sự vội vã thương lệ, do đó mẹ mong rằng thư của mẹ đến con kịp thời. Nếu trong những bức thư của mẹ gần đây có điều gì đó thúc đẩy con phải có một quyết định đột ngột, mẹ mong con bỏ qua cho mẹ. Mẹ không có ý định gây cho con một phản ứng dứt khoát đến thế. Mẹ nghĩ rằng mẹ chỉ tìm kiếm một chút tình cảm dễ thương nhưng mẹ quên rằng bên dưới cái vỏ bọc ngoài rất cứng ấy của con lại ẩn giấu nhiều sự dịu dàng.
Đúng là mẹ cô đơn, cô đơn khủng khiếp; thế nhưng không phải con về đây là có thể đổi được điều đó. Nếu con chịu suy nghĩ một chút, con sẽ thấy rằng mẹ nói đúng. Con hy vọng làm được gì khi trở về nhà? Con không có khả năng trả lại cho mẹ những gì mẹ đã mất và con cũng không thể hàn gắn lại được nỗi mất mát đó. Sự mất mát ấy không chỉ là của riêng mẹ mà cũng là của con, của cả bà ngoại và của tất cả những người còn lại. Hình như con đang nuôi trong đầu một suy nghĩ hoàn toàn sai, rằng con là người có một phần trách nhiệm về cái chết của Dane. Sự xung động đột ngột của con gây cho mẹ cảm tưởng về hành động hối hận. Đó là tính kiêu ngạo và lòng tự phụ Justine à. Dane là một người đã trưởng thành chứ không phải là đứa bé yếu đuối. Chính mẹ đã để Dane đi mà. Nếu mẹ là con, mẹ cũng rơi vào sự hối hận, phải chịu sự hành hạ tinh thần, tự than trách mình tại sao đã cho phép Dane sống theo cuộc sống mà em con thích. Nhưng mẹ không để mình quanh quẩn với ý nghĩ tự lên án như thế. Không ai trong chúng ta là Chúa và mẹ tin rằng cuộc đời đã dành cho mẹ nhiều điều kiện để hiểu điều đó hơn con. Trở về nhà, con hiến cuộc đời của con cho mẹ như một hy sinh. Mẹ không bao giờ muốn điều đó. Bây giờ mẹ nói thẳng rằng mẹ từ chối. Con sống ở Drogheda không thích hợp, không bao giờ thích hợp. Nếu con chưa hiểu ra ở đâu là nơi thích hợp cho con, mẹ đề nghị con ngồi lại ngay và bắt đầu suy nghĩ một cách nghiêm túc. Đôi khi, con giống như cô con gái bốc đồng không thể hiểu được. Rainer là một người đàn ông rất tốt, mẹ chưa từng gặp ai vị tha như ông ấy. Vì vong hồn của Dane, con hãy ngưng hành động như một đứa con nít, Justine à. Con yêu của mẹ, một tia sáng đã tắt. Với tất cả chúng ta còn lại, đó không thể khác hơn là một tia sáng đã tắt. Con hoàn toàn không thể làm gì được, con hiểu chứ? Mẹ không tìm cách nói dối với con mẹ đang sống vui sướng. Kiếp người không cho phép mẹ dối mình như thế. Nhưng nếu con tưởng tượng rằng ở đây, Drogheda, mọi người suốt ngày chỉ khóc và rên rỉ thì đó là điều sai lầm lớn. Những người ở đây biết hưởng cuộc sống và một trong những nguyên nhân lạc quan ấy là vì tất cả hy vọng một thứ ánh sáng hướng về con. Ãnh sáng của Dane đã tắt vĩnh viễn. Mẹ van con, Justine yêu của mẹ, hãy cố hiểu điều đó và chấp nhận. Hãy trở về Drogheda nếu trong lòng con muốn và khi ấy cả nhà sẽ rất vui mừng. Nhưng con về đây không phải để sống vĩnh viễn, đó chỉ là một hy sinh về phần con, một sự hy sinh vô ích, không có mục đích. Trong nghề nghiệp mà con theo đuổi, nếu con rời xa sân khấu con sẽ trả giá đắt. Con hãy ở lại nơi đã sống, thực hiện một cách xứng đáng sự nghiệp của con trong thế giới mà con đã chọn.
Đau đớn. Không khác những ngày tiếp theo cái chết của Dane. Cùng một nỗi đau dữ dội, không thể tránh. Cùng một sự bất lực đầy âu lo. Không, tất nhiên là không, nàng không thể làm gì hết. Không có cách nào hàn gắn, không có cách nào. Hãy hét lên cho bớt đau khổ! Ấm nước đã sôi! Suỵt, ấm nước, suỵt! Trở thành đứa con duy nhất của mẹ thì ra sao, hỡi ấm nước? Hãy hỏi Justine, cô ta biết. Vâng, Justine biết rõ thế nào là một đứa con duy nhất. Nhưng tôi không phải là đứa con mà bà mong muốn, người phụ nữ già tàn phai, tự giam hãm mình ở một trang trại xa xôi. Mẹ ơi! Mẹ có nghĩ rằng có một đứa con nào lại có thể từ chối trở thành đứa con duy nhất của mẹ mình. Thật là không công bằng khi Dane là người phải chết... Mẹ có lý. Sự trở về Drogheda của con chẳng thay đổi được gì bởi thực tế Dane sẽ không bao giờ sống lại. Một tia sáng đã tắt, và con không thể đốt cháy trở lại. Nhưng con hiểu mẹ muốn nói gì. Ãnh sáng của con luôn cháy trong lòng mẹ, nhưng không phải sáng lên ở Drogheda.


Fritz ra mở cửa, rời bỏ bộ quần áo tài xế màu xanh nước biển rất đẹp, thay vào là chiếc áo gilê bó sát của người đầu bếp.
- Fritz, anh chỉ là người phụ vụ tầm thường của ngài Hartheim hay là người bảo vệ cho ông ấy? Nàng vừa hỏi vừa đưa chiếc áo khoác cho Fritz.
Mặt anh ta lạnh như tiền.
- Ngài Hartheim đang ở trong phòng làm việc thưa cô O'' Neill.
Rainer ngồi nhìn ngọn lửa, người hơi nghiêng về phía trước, con mèo cái Natasha mà Rainer mang về nuôi từ khi Hồng Y qua đời nằm lim dim trước lò sưởi. Khi cánh cửa phòng mở, ông ngước mắt lên, nhưng không nói tiếng nào và cũng chẳng tỏ ra vui mừng gặp lại nàng.
Justine bước vào, đến ngồi dưới đất đối diện với Rainer và ngả đầu lên gối của ông ta.
- Rainer, em hối hận đã làm phí tất cả những năm tháng, nàng thì thầm. Em không làm sao chuộc lại được.
Rainer không đứng lên, không kéo nàng vào lòng, anh ta ngồi xuống đất bên cạnh Justinẹ
- Một phép mầu, Rainer nói.
- Anh vẫn chưa hết yêu em phải không? Nàng mỉm cười hỏi.
- Không, không bao giờ.
- Chắc em đã làm anh đau khổ rất nhiều.
- Không như em tưởng đâu. Anh biết em yêu anh và anh có thể chờ đợi. Anh vẫn tin rằng một người kiên trì rồi cuối cùng thế nào cũng sẽ thắng lợi.
- Thế cho nên anh để mặc em tự vật lộn mình. Anh chẳng có chút buồn lo nào khi báo với anh em sẽ về Drogheda vĩnh viễn, có đúng không?
- Ồ, không phải thế đâu! Nếu chuyện ấy liên quan đến một người đàn ông khác thì anh đã chiến đấu đến cùng. Nhưng còn với Drogheda? ... Một đối thủ quá lợi hại. Ồ, có, có chứ, anh rất buồn lo!
- Em không ngờ rằng đầu óc của anh lại rắc rối đến thế! Tại sao lúc ấy anh không nói một cách đơn giản là anh vẫn còn yêu em? Em thiết tha được nghe câu đó!
- Anh không nói vì nó đã quá rõ ràng, em có thể tự tìm hiểu lấy. Tự em phải nhận ra điều đó chứ!
- Có lẽ em bị mù, một mình em không thấy gì hết, em cần sự giúp đỡ. Cuối cùng thì mẹ em buộc em phải mở mắt ra. Một lá thư của mẹ nằm chờ em ở nhà sau khi em chia tay với anh. Mẹ em khuyên em không nên về nhà.
- Mẹ em là một người phụ nữ tuyệt vời.
- Em biết anh đã gặp mẹ em, Rainer. Lúc nào vậy anh?
- Anh đi gặp mẹ em cách đây khoảng một năm. Drogheda là một trang trại đẹp vô cùng, nhưng đúng là không thích hợp với em, Justine. Mục đích chuyến đi của anh là làm cho mẹ em hiểu điều đó. Em không thể tưởng tượng anh vui sướng đến mức nào khi cuối cùng mẹ đã thấy ra, mặc dù anh không nghĩ rằng các lý lẽ của anh có sức thuyết phục cho lắm.
Justine đưa ngón tay đặt lên miệng Rainer.
- Em cũng thế, em hoài nghi Rain à. Em luôn hoài nghi. Có thể em sẽ hoài nghi mãi mãi.
- Ồ, Justine, anh hy vọng rằng không! Phần anh, không thể có người phụ nữ nào khác hơn. Chỉ có em. Cả thế giới đều biết như thế từ nhiều năm qua. Nhưng những lời tỏ tình chẳng có ý nghĩa gì. DÃN¹ cho anh có hét to lên đến lạc giọng cũng không làm tan đi được những hoài nghi ở em. Vì vậy Justine à, anh không kêu gào tình yêu của em nữa, mà anh sống với tình yêu ấy. Làm sao em có thể nghi ngờ những tình cảm của người hiệp sĩ trung thành nhất của em? Rốt cuộc thì em ở lại nhưng không phải do anh. Rất có thể rồi đây em vẫn phải tiếp tục dựa vào những lời khuyên can, vỗ về của mẹ đấy...
- Em van anh đừng nói thế, nhất là với giọng ấy! Rain tội nghiệp của em, em đã lạm dụng sự kiên nhẫn của anh đến tận cùng! Em xin quỳ xuống trước mặt anh.
- Lạy Chúa, cảm ơn em! Em hạ mình không lâu đâu! - ông nói vui vẻ. - Rồi em sẽ trở lại là em ngay ngày mai thôi.
Sự căng thẳng đã biến mất, cái khó nhất đã qua.
- Anh muốn lúc nào em cũng vẫn là em, vẫn là Justine. Em không được thay đổi một tí nào, dù là một chấm tàn nhang hay một tế bào trong não của em.
Justine vòng tay qua cổ Rainer, những ngón tay luồn vào mân mê mái tóc bạch kim dày của ông.
- Ôi, anh có biết được em đã chờ cái giây phút này như thế nào không? Nàng thì thầm. Em không bao giờ quên.