CÔNG THỨC - HỢP ĐỒNG - THUỐC NGỪA
Có say mê bất cứ môn nào chẳng hạn như đời sống, công việc, thể thao, đất nước… bạn mới cố công tìm hiểu, thâu lượm thông tin, kiến thức về môn đó. Thói thường ở đời VÔ TRI THÌ BẤT MỘ. Tìm hiểu thêm về tỉnh thành mới, về người láng giềng hoặc môn thể thao mà con cái bạn mê thích mới chỉ là khởi điểm, bạn còn phải tìm hiểu cách thế để có thể phát triển niềm mê say đối với mọi thứ mà cuộc đời cống hiến cho bạn nữa. Từ lâu nay, các nhà tâm lý đã biết rằng cứ say mê làm việc rồi bạn sẽ say mê công việc lúc nào không biết. HÃY THỦ GIỮ MỘT NÉT, MỘT ĐẶC TÍNH NÀO ĐÓ THÌ RỒI BẠN SẼ THỦ ĐẮC NÉT ĐÓ, ĐẶC TÍNH ĐÓ. Bạn hãy dung nạp nó và nó sẽ dung nạp bạn.
Công thức này không chỉ giúp bạn phát triển ngay niềm mê say và thái độ tinh thần đúng đắn mà còn “động viên” bạn suốt ngày đêm nữa. Kết quả là bạn lúc nào cũng thỏa nguyện, linh động hăng say và sẵn sàng đến độ có thể nhân hiệu năng bạn lên gấp nhiều lần.
Tới đây xin phép bạn cho tôi được nói kĩ hơn đến điều mới nói phớt qua ở trên. Sự hăng say sẽ trở nên một lối sống và đến lúc đó thì khó mà chỉ hăng say về một phương diện. Khi hăng say gieo vãi, bạn sẽ cảm thấy thích thú, để ý đến nhiều điều tốt lành và thực hiện được nhiều điều đến độ có thể gặp nhiều may mắn, trong các vấn đề tài chánh nữa. Việc tốt và người tốt sẽ luôn đến với bạn và bạn sẽ phấn khởi hơn, thành công trọn vẹn hơn.
Không những bạn sẽ thu được lợi lộc đáng kể có khi ngay ngày đầu tiên, mà bạn bè, đồng nghiệp, bà con hoặc người dưng nước lã, cũng hưởng lợi nữa. Tôi biết mình có hơi cường điệu một chút, nhưng tôi nói có sách mách có chứng hắn hoi đấy bạn ạ.
BƯỚC MỘT - ĐỔI NGƯỢC CÁCH THỨC DẬY
Nếu bạn muốn được thêm mê say đối với mọi sự trên đời, bạn cần ĐỔI NGƯỢC CÁCH THỨC DẬY. Tôi không có ý nói bạn phải nhảy lùi xuống giường, mà chỉ muốn bảo bạn đổi ngược lại cách chúng ta quen bắt đầu một ngày mới, một cách mà hoặc không ích lợi gì, hoặc chỉ có hại khi chuông đồng hồ báo thức, chúng ta thường uể oải dụi mắt rên rỉ: “Mới nằm được một chút lại phải dậy mất rồi, chán ơi là chán!“. Đa số chúng ta bắt đầu một ngày mới giống hệt như ngày đã qua mà chúng ta ghét cay ghét đắng. Bắt đầu cách đó thì ngày “xấu” này tiếp nối ngày “xấu” khác có gì là lạ. Bạn có thể bắt dầu một ngày bằng cách khác, một cách mà sẽ đem lại kết quả chắc chắn là tốt đẹp hơn. Cứ chịu khó tuân thủ cách thức sau đây tất bạn sẽ có được niềm hăng hái mà rồi sẽ trở thành lối sống suốt đời của bạn.
Dù sao bạn cũng nên biết trước là khi áp dụng phương cách ấy có điều bất tiện là bạn sẽ thấy mình lố bịch hoặc con nít nữa. Cảm giác này sẽ nhẹ bớt nếu chỉ mình người bạn đời của bạn biết thôi. Song nó có lợi điểm là sẽ đem lại cho đời bạn và những người chung sống với bạn kiếm được nhiều tiền hơn, nếu không phải ngay lúc đó thì cũng không lâu lắc gì (chịu lố bịch năm phút mỗi ngày mà được thêm niềm vui sống và tiền của thì có nhằm nhò gì phải không bạn).
Sáng mai, khi chuông báo thức reo, bạn hãy ấn nút tắt lại (Điều này quan trọng đấy). Rồi ngồi thẳng ngay lên. Vừa vỗ tay, vừa nói: “Chà, ngày hôm nay đẹp quá, phải tận dụng mọi cơ hội cuộc đời ban tặng mình mới được!” Trước khi tiếp tục, bạn thử hình dung ra cảnh mình đang ngồi bên mép giường, mặt ngái ngủ, tóc bù xù, vừa vỗ tay như một cậu bé, vừa nói: “Chà, ngày hôm nay đẹp quá, phải tận dụng mọi cơ hội cuộc đời ban tặng mình mới được” xem. Thú thực, dù có sống tới trăm tuổi, bạn cũng chẳng nói được câu nào hay hơn thế đâu. Tôi xin phép nhấn mạnh ở đây, là bạn đã thức dậy rồi và đang làm chủ thái độ của mình. Tôi nhấn mạnh điểm này dù biết rõ là có nhiều vị thành công ở đời, thuộc mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp sẽ và đã đọc cuốn sách này. Tôi biết trước là sẽ có nhiều vị cho đây là trò trẻ con. Nếu bạn nghĩ thế thì bạn cũng nên làm thử vì chính bạn đang cần được trẻ hóa đấy! Suy cho cùng, bạn có mất mát gì đâu mà lại được rất nhiều!
Nhân tiện nói thêm là nếu bạn có được một tấm gương lớn để thấy mình lố bịch như thế nào thì thật là tuyệt vời. Đây chính là vở hài kịch một màn, đầy màu sắc mà không người bình thường nào thưởng lâu mà không phá lên cười cả. Lố bịch và buồn cười thật, nhưng thú vị là ở chỗ đó. Bạn đang tự cười mình và bao lâu còn như vậy thì chẳng có vấn đề gì mà bạn không giải quyết nổi. Người không biết cười mình tất cũng không thể chịu nổi người khác cười họ. Biết cười mình chính là dấu hiệu trưởng thành và ổn định tâm lý. Nếu hai vợ chồng cùng “dậy” một lúc lại càng thêm kết quả, vì vở hài kịch lúc đó sẽ có hai vai, và cả hai cùng hòa tiếng cười nhau, thì đời sẽ vui hơn nhiều.
Ước gì tôi có đủ chỗ để kể lại cho bạn số điện thoại và thư từ của những ông chồng và bà vợ: “Ông biết không, chính nhờ cách đó mà chúng tôi lại vui vẻ với nhau, và gia đình êm ấm trở lại đấy!”
HÁT VANG TRONG PHÒNG TẮM
Bạn đã thức dậy, giờ hãy đi tắm rửa, và nếu nhà không có con nhỏ ngủ say, bạn hãy hát vang lên một bài hát vui nào đó. Mong bạn đừng ca cẩm câu ca cũ rích: “Tôi không biết hát” Điệu hát lẫn giọng hát đều không quan trọng, cốt yếu ở ý tưởng mà thôi. Quan niệm hát trong lúc tắm rất giản dị.
Bạn không thể tiêu cực khi đang gân cổ lên hát được. William James có bảo: “Chúng ta không ca hát vì thấy hạnh phúc mà hạnh phúc vì ca hát“. Tương tự như vậy, ta không nghỉ làm việc và chơi đùa vì già cả mà ta già cả vì đã nghỉ làm việc và chơi đùa“.
Nếu đã có gia đình, bạn nên tiến thêm một bước hữu ích khác nữa. Khi ngồi vào bàn ăn sáng, bạn hãy vỗ lên bàn rồi bảo “Ái chà, thịt heo muối chiên ăn với trứng và yến mạch thì hết sẩy! Bà nó ơi, cả đời tôi chỉ mong có thế thôi đấy!” Dù bạn có nuốt những món đó suốt 622 ngày nay thì câu nói ấy cũng có một tác động thú vị. Trước tiên, bà nhà sẽ tròn mắt nhìn bạn mà nguyên cái tròn mắt ấy cũng đáng đồng tiền bát gạo rồi. Sau đó, nếu bữa sáng hôm đó không được ngon cho lắm thì chắc chắn đến bữa sau, bà ấy sẽ cố công làm ngon hơn. Tựu chung, bạn đâu có thiệt thòi gì.
Giờ tôi xin phép giải thích tác động của phương cách trên. Vì tư tưởng bao giờ cũng đi trước hành động, muốn hành động vào sáng hôm sau, bạn phải dự định từ tối hôm trước. Điều đó tạo thành một tập quán tích cực và sẽ phát sinh hiệu quả có ảnh hưởng sâu rộng, bởi vì “khi: gieo một hành động, bạn sẽ gặt một tập quán, gieo một tập quán, bạn sẽ gặt một tính tình; gieo một tính tình, bạn sẽ gặt một số phận“. Lý do rất đơn giản. Lý luận không thay đổi được cảm xúc nhưng hành động sẽ thay đổi được. Bạn tôi, ông Bruce Norman, nói: “Bạn không thể dùng cảm xúc để tân tạo một hành động nhưng có thể hành động để tạo nên một cảm xúc mới“.
Hiệu quả chung cuộc của những tác động trên sẽ là một niềm hăng hái sôi nổi hơn, mà lịch sử từng minh chứng rõ ràng là thái độ của một người càng hăng hái thì vận mệnh của người đó càng vĩ đại. Thức giấc và ăn sáng với niềm hăng hái sẽ chuẩn bị cho một ngày được tốt đẹp. Mỗi ngày là một cuộc đời thu nhỏ, có nhiều ngày tốt đẹp. Điều này cũng có lợi cho gia đình và bạn hữu vì lòng hăng hái lây lan mạnh hơn cả chứng sưng hàm nữa. Khi bạn đã có được niềm hăng hái, nó sẽ lan tới gia đình và những người có liên hệ với bạn, và thế là mọi người đều có lợi.
Tác động trên còn có thêm một lợi ích khác là giúp chuẩn bị chu đáo cho cuộc tấn công trực diện hữu hiệu trước tính trì hoãn, một trong những trở ngại chính trên đường tiến lên đỉnh thành công của bạn. Nếu tính trì hoãn là một trong những khuyết điểm của bạn thì những biện pháp trên chính là bước khởi đầu để lướt thắng nó. Trong phần nói về tập quán, bạn sẽ thấy rõ hơn. Trong khi chờ đợi, bạn phải nhận rằng, muốn tới đích, phải khởi hành trước đã. Vì thế, cách bạn thức dậy có ảnh hưởng rất lớn đến độ cao bạn sẽ leo được trong đời. Để kết luận, xin bạn hãy biết rằng việc thức giấc sớm sủa và phấn khởi ấy chính là một “tập quán” tốt cần phải “nắm bắt” và “duy trì” suốt đời. Điều đáng mừng là những ngày đầu, có khi ngay ngày đầu tiên bạn đã được những lợi điểm đáng kể rồi và sau 24 ngày liên tiếp, chắc chắn bạn sẽ thay đổi hẳn.
Trái lại, tập quán “xấu” bao giờ cũng lén lút và âm thầm thấm nhiễm đến nỗi trước khi nhận ra nó thì bạn đã nhiễm phải rồi.
Tôi sẽ dành hẳn hai chương trong phần này để nói về tập quán. Giờ xin tiếp tục.
BƯỚC HAI - THIẾT LẬP MỘT SỐ BIỂU TƯỢNG
Hàng vạn thiết bị treo tại các góc phố trong mọi thị trấn, thành phố và các ngã tư đường trên khắp nước mang tên đèn “đỏ”, đèn “dừng” hay đèn “lưu thông“. Đặt tên chúng như vậy rõ ràng là tiêu cực vì lẽ ra phải gọi chúng là đèn “Tới” mới đúng. Không tin, bạn cứ xem cảnh khi đèn hiệu không cháy thì biết, xe cộ ứ đọng cả mấy dãy phố, như vậy vì sao? Đâu phải vì đèn “đỏ”, đèn “dừng” hay đèn “lưu thông” mà vì đèn “Tới” bị tắt đó chứ!
Mỗi lần bắt buộc phải chờ đợi ở các ngã tư, các tài xế thường làm gì? Cách chung, họ làm ba việc. Một là nắm chặt tay lái kẻo xe vọt mất. Hai là mím môi lại như có thể ăn thua đủ với đèn “Tới” nếu cần. Ba là, quan trọng hơn cả, họ đạp mạnh chân ga, ra tuồng như máy có nổ lớn thì đèn sẽ đổi màu nhanh hơn không bằng. Bạn có cho đó là có lỗi không? Tất nhiên là có đấy bạn ạ, dù bạn không nhận thức được điều đó. Nếu việc đó có lỗi và nếu bạn cho là ngớ ngẩn vì phải vỗ tay khi thức dậy, thì bạn nghĩ thế nào về việc nhấn ga để đổi màu đèn đường?
NHÂN CÁCH HÓA NÓ
Vậy thì ta cũng tìm phương liệu kế khác nhé! Thay vì làm như trên mỗi khi chờ đèn hiệu, bạn thử làm ngược lại hẳn xem. Hai cách sau đây rất hữu ích. Một là hãy nhân cách hóa nó bằng cách nhìn nó và bảo: “Đèn đó là của mình. Nó ở đó vì mình đấy. Có tên mình trong đó đấy. Nó ở đó để mình có thể đi xa hơn, đến đích nhanh hơn, dễ hơn và an toàn hơn. Nó là đèn “Tới” cơ mà. Hai là cố làm quen với nó để có thể gọi nó là đèn “Tới” đi. Lý thú lắm bạn ạ! Dù bạn là ai, làm gì và ở đâu đi nữa thì tôi cũng đố bạn dùng tiếng đèn “Tới” khi chuyện trò mà vẫn nghiêm túc được đấy. Tôi tin chắc, bạn vừa nói đèn “Tới” thì một là bạn sẽ phá lên cười và người đối thoại cũng vậy, hai là thái độ của bạn cũng sẽ bất đầu thay đổi. Bạn sẽ giở lại những trang này để nhìn nhận sự thực tiễn của điều tôi đang nói. Một khi đã nhìn đến các khía cạnh tích cực của đời sống rồi thì dù một lời nói, một hành động thôi cũng sẽ gợi lên một loạt tư tưởng tích cực ngay. Những tư tưởng tích cực này chính là tiền thân của hành động tích cực để sinh ra những hiệu quả tích cực.
ĐÈN TỚI, “STRONG ENDS”, ẤM
Tôi có một người bạn thân, đúng hơn là một người anh ở Winnipeg, tỉnh Manitoba, Canada, tên là Bernie Lofchick một người tích cực nhất mà tôi từng gặp. Anh tích cực đến nỗi anh thú nhận là chưa bao giờ bị cảm lạnh cả, chỉ bị cảm “ấm” thôi, và không bao giờ gọi cuối tuần là “Week end” hết (Tiếng Anh, từ Week: tuần lễ, đồng âm với Weak: yếu đuối) vì cho vậy là tiêu cực. Anh luôn gọi “cuối tuần” là “STRONG END” (Tiếng Anh, Strong có nghĩa là mạnh mẽ). Đọc đến đây hẳn bạn sẽ cho đó là chuyện viễn vông, không cần thiết. Tôi xin đáp ngay: Không cần thiết thật, nếu bạn là người tầm thường, song tôi hi vọng đang được tiếp chuyện với bạn, một người “khác thường” luôn muốn được nhiều hơn trong đời, phải không bạn? (Mong bạn gật: Phải). Tôi muốn nhấn mạnh thêm ở đây rằng: Không phải những điều lớn làm nên khác biệt đâu, chính những điều nhỏ đấy.
Khi bạn đã bắt đầu thêm những từ như đèn “Tới”, cảm 'Ấm” và (Strong end) vào câu chuyện và đời mình, thì một sự thay đổi mãnh liệt sẽ xảy đến ngay. Bạn sẽ được sống thú vị và vui vẻ hơn, nghĩa là bạn sẽ mạnh hơn, thọ hơn vì phương thức này sẽ giúp cho mặt bạn luôn tươi cười và lòng bạn luôn hân hoan. Cách Ngôn chả nói: “Trái tim vui vẻ luôn luôn hội hè” đấy sao? Khi đã tiếp nhận cuộc sống theo cách đó rồi thì bước thứ ba là kiểm soát thái độ sẽ dễ dàng và đơn giản lắm, bạn ạ.
BƯỚC BA - ĐỊNH HƯỚNG THÀNH CÔNG CHO CON QUAY HỒI CHUYỂN
Nhiều năm đã qua song tôi vẫn không sao quên được tiết mục trong chương trình “Máy quay phim lén” như sau:
Một nữ minh tinh đứng trong hành lang tòa văn phòng. Dưới chân cô là một chiếc va ly to nặng. Cô dáo dác, tìm người xách giúp xuống văn phòng phía dưới gần đó. Hễ thấy người đàn ông nào đi ngang cô cũng nhờ xách giùm. Và thế là hai người vừa sóng bước đi xuống vừa chuyện trò. Cô chỉ cho người đàn ông biết phòng mình, nhưng ông không sao xách chiếc va ly vô được. Đi không thì dễ, nhưng hễ xách va ly lên thì nó lại quay đầu ra ngay vì bộ máy hồi chuyển đặt trong va ly đã được định hướng sẵn rồi.
Trong mỗi loài thụ tạo trên đời này cũng đều có một con quay hồi chuyển bẩm sinh y như vậy. Chả thế mà một chú sóc con, dù xa hẳn đồng loại, cứ lúc đông về là biết chuẩn bị tích trữ hạt khô làm lương thực, cho dù đó là mùa đông đầu đời của chú đi nữa. Luật ấy chính là con quay hồi chuyển lắp đặt trong chú từ lúc bẩm sinh. Hay một con thiên nga non, chưa hề biết đến đông giá, vậy mà cứ hễ lập đông lại bay về phương Nam ẩn náu, cho dù chỉ có một chiếc thân cô lẻ tung cánh trên trời cao lộng gió đi nữa. Luật sinh tồn bảo nó làm vậy đấy. Điều này cũng lại do con quay hồi chuyển bẩm sinh lắp đặt trong nó mà ra cả. Mỗi người chúng ta cũng có một con quay hồi chuyển, nhưng khác hơn loài vật ở chỗ ta có thể định hướng cho nó. Nếu có dịp đến vãng cảnh một vùng hồ hay một bãi biển, quan sát những cánh buồn sặc sỡ nhấp nhô, bạn sẽ thấy chúng dong đi muôn ngả trong khí gió chỉ thổi có một chiều. Nhờ đâu như vậy? Thưa là nhờ trên thuyền có người cầm lái. Chính người ấy đã điều chỉnh cánh buồm cho con thuyền lướt tới. Cũng vậy, chính cách bạn điều chỉnh cánh buồm hay con quay hồi chuyển sẽ định đặt hướng đi cho bạn, và hướng đi ấy sẽ kết luận số phận của bạn đấy.
ĐIỀU CHỈNH NHỎ ĐỂ THÀNH CÔNG TO
Bạn còn nhớ người bán nồi niêu tôi đã nói đến trước đây không? Anh vặn con quay hồi chuyển của mình mỗi ngày hay đúng hơn nhiều lần mỗi ngày nữa, vì đó chính là điều cốt thiết để anh thành công cũng như thiết yếu để bạn thành công vậy. Như tôi đã báo trước, tất nhiên sẽ có những lạc hướng và sự cố mà bạn không sao làm chủ được. Bạn đâu thể đoán chắc những trở ngại nào sẽ chặn bước tiến của mình. Tuy nhiên, mỗi khi có gì đẩy bạn chệch ra khỏi đường, không nhất thiết bạn phải bắt đầu lại từ đầu, mà bạn chỉ cần điều chỉnh một chút rồi lại tiếp tục đi tới đích thôi. Hãy nhớ luôn rằng: CỨ TIẾN XA HẾT MỨC ĐÃ, KHI ĐÃ TỚI NƠI, BẠN LẠI CÓ THỂ THẤY XA HƠN NỮA. Nhưng vặn con quay hồi chuyển của mình cách nào? Đơn giản lắm, song trước hết, xin hỏi bạn một câu đã. Mỗi khi phải nói chuyện lâu qua điện thoại, bạn có mắc tật vẽ nguệch ngoạc trên giấy không? Bạn có vẽ hình vuông, hình tròn, hình chữ nhật... không? Và khi chuyện còn dài, bạn lại có vẽ thêm hình thang rồi đóng khung thật đậm không? Thế bạn đánh giá nét vẽ nguệch ngoạc của mình ra sao? Có lẽ bạn biết một số họa sĩ vẽ nguệch ngoạc có hạng đã bỏ lăn lóc tác phẩm của mình để mong hậu thế “phát hiện” ra. Thế bức vẽ mắc nhất của bạn bán được bao nhiêu nào?
Bao năm cộng sự với không biết bao nhiêu người, tôi chưa thấy ai bán được một bức vẽ nguệch ngoạc nào. Bởi đấy, tôi chắc thị trường tranh nguệch ngoạc hạn chế lắm. Do đó, thay vì vẽ nguệch ngoạc vô ích, bạn hãy lấy một tờ giấy trắng và bắt đầu viết: “Tôi có thể - Tôi có thể - Tôi có thể“. Rồi kể rành rọt, những điều mình có thể làm ra. Hãy viết đi viết lại các mục tiêu lên giấy và lên tấm gương trong phòng rửa mặt, rồi viết: “Tôi quyết làm - Tôi quyết làm - Tôi quyết làm” ở cuối trang hay cuối gương. Đây chính là cách “vận con quay hồi chuyển” của bạn đấy vì nó sẽ ghi thật sâu các mục tiêu vào tiềm thức bạn.
Đối với nhiều người, cuốn sách này sẽ là bảng chỉ đường dẫn đến thành công rực rỡ và công thức đơn giản này chính là chất xúc tác khởi động họ. Nó có thể là chất xúc tác bạn đang tìm song tôi xin cảnh giác trước là có chút nguy hiểm kèm theo đấy. Đó là khi bạn thừa nhận thái độ và xử sự theo các phương thức tôi đề nghị tất bạn sẽ gặp một số phản ứng thú vị. Một số sẽ cho bạn là lập dị, mà họ nói đúng thật. Bạn lập dị rõ ràng vì bạn sẽ là một trong rất ít người trong trường đời mở được kho tàng cuộc sống và gặt hái được điều mình muốn thay vì “Phải muốn điều mình có“. Dù họ có giá trị đến đâu, tôi cũng ít khi để ý đến những nhà phê bình. Từ khi có lịch sử thành văn đến giờ, đã có ai dựng tượng một nhà phê bình nào đâu. Bởi vậy, không nên đề cao họ quá!
Một số sẽ cười bạn, nhưng bạn cũng nên hiểu là những người đó thuộc giới phàm phu mà hạng người phàm phu có bao giờ hưởng trọn mọi điều tốt đẹp trên đời. Bạn chẳng thấy sao, khi Robert Fulton lái tàu chạy bằng hơi nước trên sông Hudson thì giới phàm phu bưng miệng nhạo cười còn giới thức giả lại đứng trên bờ chiêm ngưỡng; giới phàm phu cũng bưng miệng nhạo cười trong khi giới thức giả hòa nhịp hưởng ứng Alexander Graham Bell lúc ông phát tiếng điện thoại lịch sử đầu tiên. Khi hai anh em Wright cất cánh lần đầu trên sân Kitty Houk thì người ta cũng chia ra hai phe như vậy đấy. Bởi vậy, giới phàm phu có cười nhạo khi bạn khởi đầu cuộc hành trình cũng tất nhiên thôi, song tôi quả quyết rằng giới thức giả đang chờ sẵn ở mức tới để reo mừng bạn chiến thắng vượt qua đấy. Bạn hãy nhớ kĩ cho rằng ĐIỀU BẠN ĐẠT ĐƯỢC KHÔNG QUAN TRỌNG BẰNG ĐIỀU BẠN TRỞ NÊN KHI TỚI ĐÍCH đâu.